فستینگ - کاهش وزن زیاد با رژیم فستینگ یا روزه داری

فستینگ یا همان رژیم روزه داری، یکی از انواع رژیم لاغری است. روش های گوناگون و متنوعی برای اجرای رژیم فستینگ وجود دارد. گاهی دوره های روزه داری، در حد چند ساعت است. گاهی این دوره ها طولانی تر هستند و تا چند روز ادامه دارند. برخی نیز مدل های رژیمی خاصی مثل چند روز روزه داری در هفته و چند روز رژیم آزاد اعمال میکنند.

رژیم فستینگ

رژیم فستینگ یا رژیم روزه داری، روشی است که با هدف کاهش وزن زیاد اجرا میشود. اما رژیم فستینگ، شرایط پیچیده ای دارد که نباید به طور سرخود اعمال شود. چرا که میتواند عوارض و اثرات نا مطلوبی ایجاد کند. برای مثال در مطالعه ای، افرادی تحت 168 روز رژیم نیمه روزه داری (semi fasting) قرار گرفتند. این رژیم غذایی باعث کاهش 24 درصد وزن بدن این افراد شد. اما زمانی که متعاقبا از روزه داری خارج شدند بشدت پرخور شدند. این نتیجه منجر به ایجاد این فرضیه شد که پرخوری تا زمانی که توده بدون چربی بدن تکمیل نشود، غلبه دارد. در آن زمان توده چربی (FM)، از سطح اولیه خود فراتر رفت. پدیده ای که پژوهشگران این مطالعه آن را "چاقی پس از گرسنگی" نامیدند. این پدیده در روند تنظیم وزن به هیچ عنوان مطلوب نیست و باعث بروز مشکل در حفظ وزن شده و احتمال برگشت وزن را افزایش می دهد.

رژیم روزه داری برای درمان چاقی

رژیم روزه داری، یا به عبارتی گرسنگی، درمانی عبارت است که به منظور تسهیل در روند کاهش وزن سریع، به حذف کل کالری منجر میشود. این رژیم لاغری سریع سالهاست که توسط برخی افراد پیشنهاد می شود. این افراد عموما در تلاش برای تقویت کاهش وزن در سریع ترین حالت ممکن هستند. برای مثال در درمان چاقی های مقاوم به درمان، از این روش استفاده میشود.

عوارض رژیم فستینگ

عوارض رژیم فستینگ به گونه ای است که "گرسنگی" در حال حاضر به عنوان یک گزینه درمانی بالینی برای چاقی توصیه نمی شود و فقط باید تحت نظارت پزشک انجام شود چرا که گرسنگی با عوارض جدی همراه است و به سندرم مرگ ناگهانی در طول روزه داری یا تغذیه مجدد مرتبط است. برخی از عوارض رژیم فستینگ عبارتند از:

• فیبریلاسیون بطنی
• اسیدوز لاکتیک
• کمبود ویتامین و الکترولیت

مشکل و ضعف در حفظ وزن کاهش یافته هم از جمله دلایل دیگری ست که سبب شده از این گونه رژیم ها برای درمان اضافه وزن استفاده نشود.

هرگونه عمل پزشکی، خطری بالقوه برای سلامتی دارد، اما باید مزایای WL را با عوارض جانبی منفی افزایش وزن (به عنوان مثال افزایش خطر دیابت نوع 2، فشار خون بالا یا بیماری های قلبی عروقی) مقایسه کرد.

در مطالعات دیگری نیز بررسی هایی در مورد فستینگ کوتاه مدت صورت گرفته که بیانگر آن است که کاهش وزن رخ داده در این نوع رژیم، بیشتر ناشی از کاهش تجمع گلیکوژن و آب است تا بافت چربی. و اشتها پس از اتمام فستینگ افزایش داشته است.

می توان نتیجه گرفت که روزه داری یک "راه حل سریع" برای دستیابی به کاهش وزن زیاد است. با این حال، مشکل گرسنگی در هنگام محدودیت غذا وجود دارد و این مسئله ممکن است چالشی بزرگ در رعایت رژیم لاغری باشد و امکان پایبندی به این روش را کاهش دهد. همچنین، روزه داری در مقایسه با سایر رژیم های غذایی، منجر به از دست دادن حداقل بافت چربی می شود و شامل از دست دادن درصد زیادی از بافت بدون چربی (پروتئین) می شود و این موضوع ممکن است بر عملکرد فیزیولوژیکی تأثیر بگذارد. بنابراین، روزه داری کوتاه مدت ممکن است رژیمی نباشد که مزایای چربی سوزی را به همراه داشته باشد. در طول روزه داری، افزایش خستگی می تواند فعالیت بدنی را خود به خود به میزان زیادی کاهش دهد، و این کاهش فعالیت بدنی در نهایت تعادل منفی انرژی را محدود می کند. لذا رژیم فستینگ، برای همه افراد مناسب نیست و نیاز به نظارت پزشکی دارد و به دلایل پزشکی ما نمی توانیم آن را به عنوان یک استراتژی WL بهداشت عمومی معرفی کنیم.