آیا می‌دانستید که وزن شما و دیابت، با یکدیگر ارتباط دارند؟ همانطور که وزن شما می‌تواند بر دیابت تاثیر بگذارد، دیابت نیز می‌تواند بر وزن شما تاثیر گذاشته و سبب کاهش آن شود. البته این کاهش وزن و ارتباط دیابت و لاغری، به نوع دیابت شما نیز بستگی دارد. افراد مبتلا به دیابت نوع 1، ممکن است به طور ناخواسته وزن خود را کاهش دهند، زیرا نمی توانند از قندی که می‌خورند برای انرژی استفاده کنند. در این حالت لوزالمعده انسولین نمی‌سازد و قند در طول ادرار از بدن خارج می‌شود. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل درباره‌ی ارتباط دیابت و لاغری و همچنین انواع دیابت و لاغری صحبت کنیم و راه‌های پیشگیری از آن را به شما معرفی کنیم. پس تا پایان با ما همراه باشید.

دیابت چگونه می‌تواند سبب کاهش وزن شود؟

آیا دیابت باعث چاقی می شود یا لاغری؟ کاهش وزن غیر منتظره یا ناخواسته، اغلب نشانه دیابت کنترل نشده، هم نوع 1 و هم نوع 2 است. در دیابت نوع 1، سیستم ایمنی به سلول‌های پانکراس که انسولین می‌سازند حمله می‌کند و از آنجایی که هیچ انسولینی برای انتقال گلوکز به سلول‌های بدن وجود ندارد و به عبارتی مقاومت به انسولین اتفاق می‌افتد، گلوکز در جریان خون تجمع می‌یابد. سپس کلیه‌ها برای حذف این قند استفاده نشده از طریق ادرار کار می‌کنند و در نتیجه از قند به عنوان انرژی استفاده نمی‌شود، بنابراین بدن شروع به سوزاندن چربی و ماهیچه‌ها برای انرژی می‌کند و در نهایت این فرایند موجب کاهش وزن و پیدا شدن ارتباط در دیابت و لاغری پاها می‌شود.

لاغری ناگهانی در دیابت نوع 1 ممکن است ناخواسته باشد. در رابطه چاقی و دیابت، اگر افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیاز به کاهش وزن داشته باشند، می توانند این کار را با کاهش کالری دریافتی و روش های لاغری بدون رژیم و ورزش، با خیال راحت انجام دهند و این کار یکی از راهکارهای لاغری برای افراد مبتلا به دیابت است. با این حال، برخی از افراد ممکن است برای کاهش وزن، نسبت به درمان دیابت خود کم کاری کنند، اما این کار بسیار خطرناک است و نادیده گرفتن انسولین می‌تواند منجر به سطوح بسیار بالای قند خون، یک عارضه جدی به نام کتواسیدوز دیابتی و مرگ بالقوه شود.

در دیابت نوع دو و لاغری، بدن شما به طور موثر از انسولین استفاده نمی‌کند و نمی‌تواند گلوکز را به سلول‌های شما منتقل کند. در عوض، این گلوکز در خون شما جمع شده و وقتی گلوکز به سلول‌های شما نمی‌رسد، بدن فکر می‌کند که گرسنه است و راهی برای جبران آن پیدا می‌کند. با سوزاندن چربی و عضله با سرعت سریع انرژی ایجاد می‌کند و این مسئله باعث کاهش وزن غیرقابل توضیح می‌شود.

علائم دیگر دیابت چیست؟

کاهش وزن ناشی از دیابت، معمولاً یک علامت مستقل نیست و با علائم دیگری نیز همراه است، از جمله این علائم می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تشنگی یا گرسنگی بیش از حد
• ادرار زیاد
• خارش پوست
• پوست تیره دور گردن و زیر بغل
• بهبود آهسته بریدگی ها و کبودی ها
• عفونت های مخمری
• خستگی غیر معمول
• تغییرات خلقی، از جمله تحریک پذیری
• تغییر در بینایی

همچنین می‌توانید ازمایش های علت لاغری را نیز انجام دهید تا از علت کاهش وزن خود مطمئن باشید.

مدیریت کاهش وزن ناشی از دیابت

اگر به علت ابتلا به دیابت لاغر شده‌اید و نمی‌دانید که کدام روش‌های جلوگیری از لاغری برای شما مناسب است، بهتر است در این باره از یک پزشک تغذیه کمک بخواهید. در صورتی که شما برای افزایش وزن دست به هر کاری بزنید و شروع به استفاده از غذاهای حاوی چربی‌های ناسالم بکنید، ممکن است علاوه بر اضافه وزن خطرناک، این کار موجب بدتر شدن بیماری دیابت شما نیز شود. در عوض، پزشک شما ممکن است درمان‌های مکمل انسولین یا سایر داروها را برای اطمینان از نرمال شدن قند خون شما پیشنهاد کند.

به عقیده دانشمندان، کاهش وزن غیرقابل توضیح، طبیعی نیست. این نه تنها نشانه دیابت است، بلکه ممکن است به مسائل دیگری مانند سرطان یا دستگاه گوارش، متابولیسم یا مشکلات تیروئید نیز اشاره کند. اگر در حال کاهش وزن هستید و دلیل آن را نمی‌دانید، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.

به طور کلی در اکثر مواقع، می‌توان ارتباط کاهش وزن با دیابت را با توصیه های کاربردی و کنترل کردن دیابت درمان و مدیریت کرد. به این صورت که معمولا زمانی که دیابت فرد کنترل شده و در مرحله‌ی درمان قرار دارد، کاهش وزن او نیز از این طریق کنترل شده و آرام آرام به حالت عادی بازمی‌گردد.

پیشگیری از کاهش وزن ناشی از دیابت

افرادی که به دیابت مبتلا هستند، معمولا از اضافه وزن و یا کاهش وزن ناخواسته رنج می‌برند، اما با استفاده از برخی مواد غذایی، صبحانه سلامت و رعایت رژیم دیابتی می‌توان از این مشکلات تا حد زیادی در افرادی که دارو مصرف نمی‌کنند، جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید، که داشتن یک رژیم غذایی برای مدیریت کاهش وزن ناشی از دیابت، به معنای حذف انواع خوراکی‌ها و مواد غذایی از برنامه‌تان نیست و این رژیم بر مدیریت سطح قند خون و کنترل آن، تاکید بیشتری دارد.

همانطور که گفته شد، زمانی که بیماران دیابتی در مرحله‌ی درمان قرار می‌گیرند، همزمان با روند درمان وزن عادی خود را به دست می‌آورند، اما این رسیدن به وزن عادی با رعایت یک رژیم غذایی مناسب نیز امکان پذیر است که در ادامه به آن می‌پردازیم:

مصرف لبنیات پرچرب

مصرف محصولات لبنی پرچرب، می‌تواند برای جلوگیری از کاهش وزن در بیماران دیابتی بسیار کمک کننده باشد. مصرف این مواد همچنین می‌تواند مواد مغذی دیگری را مانند ویتامین D و کلسیم را برای بدن بیماران تامین کند. برای تاثیر بیشتر لبنیات، بهتر است به جای محصولات فرآوری شده، از لبنیات محلی استفاده کنید. به یاد داشته باشید که اگر پزشک شما، مصرف چربی‌های اشباع شده را برایتان منع کرده‌است، از مصرف این مواد به مقدار زیاد خودداری کنید.

عدم استفاده از کافئین و نوشیدنی‌های رژیمی

زمانی که به دیابت مبتلا هستید و دچار کاهش وزن نیز شده‌اید، نیاز است که غذاهای بیشتری را در برنامه غذایی خود جای دهید. مصرف مواد دارای کافئین و نوشابه‌های رژیمی می‌تواند اشتهای شما را کم کرده و احساس سیری کاذب را در شما به وجود آورد. بهتر است به جای استفاده از این مواد، از آبمیوه‌های طبیعی، شیر و اسموتی‌های مقوی استفاده کنید.

عدم استفاده زیاد از شیرینی و خوردن تنقلات سالم

درست است که خوردن شیرینی‌جات یک راه ساده و سریع برای چاق شدن محسوب می‌شود، اما این خوراکی‌ها ارزش غذایی زیادی نداشته و به عبارتی سالم نیستند. از طرفی هم، مصرف این مواد اصلا برای بیماران دیابتی توصیه نمی‌شود و تاثیر قندخون بر بدن عوارض جبران ناپذیری را برای آنها به دنبال داشته باشد. به جای استفاده از این مواد، می‌توانید از موادی مانند، ماست یونانی پرچرب، کره بادام زمینی، موز و گردو، نان تست با آووکادو و دانه چیا استفاده کنید. این مواد بسیار سالم‌تر هستند اما از آنجایی که دارای قند و گلوکز زیادی هستند، بهتر است در مصرف آنها زیاده روی نکنید.

مصرف پروتئین

پروتئین ماده‌ای ضروری برای تمامی عملکردهای بدن از جمله، عضله سازی است، به همین علت استفاده از پروتئین در یک رژیم غذایی متناسب، می‌تواند سبب افزایش وزن متعادل شود. از منابع غنی پروتئین برای استفاده بیماران دیابتی می‌توان به بوقلمون، جوجه، انواع ماهی‌های روغنی مانند ماهی تن یا ساردین، خا مخالی، آجیل و تخم مرغ اشاره داشت.

علاوه بر این مواد، می‌توانید از پروتئین‌های گیاهی مانند عدس، لوبیا، نخود، کوینو و سویا استفاده کنید. برخی مطالعات نشان داده است که مصرف برخی پروتئین‌های حیوانی می‌تواند منجر به ابتلا به دیابت در برخی افراد شود و این در حالی است که مصرف پروتئین‌های گیاهی، سبب جلوگیری از ابتلا به دیابت می‌شود. به همین علت توصیه می‌شود پروتئین گیاهی را در رژیم غذایی خود جای دهید.

سخن پایانی

حال متوجه شدید که تزریق انسولین چه تاثیری در وزن دارد؟ کاهش وزن می‌تواند یکی از علائم ناخواسته دیابت نوع 1 باشد. از طرفی کاهش وزن بخش مهمی از برنامه درمانی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و اضافه وزن است. استفاده از یک رژیم غذایی مناسب و برنامه‌ریزی شده می‌تواند این کاهش وزن را تا حد زیادی کنترل کرده و مواد مغذی و مقوی را به بدن شما برساند. بنابراین بهتر است در زمینه ارتباط دیابت و لاغری، با پزشک خود مشورت داشته باشید و مراقبت‌های منحصر به فرد خود را از او دریافت کنید.

منابع:

https://www.healthline.com/health/diabetes/diabetes-weight-loss

https://health.clevelandclinic.org/what-you-should-

know-about-unexplained-weight-loss-and-diabetes