بد نیست بدانید اغلب بیماران دیالیزی باید مقدار سدیم، پتاسیم و فسفر مصرفی روزانه خود را در رژیم غذایی­شان محدود کنند.  تغذیه بیماران دیالیزی باید با توجه به وضعیت سلامت فعلی آنها و مراقبت­های لازم انجام گیرد، به همین علت استفاده از رژیم غذایی مناسب برای حفظ سلامت این بیماران بسیار ضروری و مهم است. از جمله غذاهای مناسب برای بیماران دیالیزی می­توان به مواد غذایی همچون پروتئین اشاره کرد. اگر مایل هستید اطلاعات بیشتری در رابطه با مواد مغذی ضروری برای بیماران دیالیزی یا اینکه  چه نوع رژیم غذایی برای بیماران دیالیزی مناسب است؟ و نمونه رژیم غذایی برای بیماران دیالیزی کسب کنید، با این مطلب همراه باشید.

رژیم غذایی مناسب بیماران دیالیزی

افرادی که با  بیماری کلیوی و مشکلاتی نظیر نارسایی کلیه دست و پنجه نرم می­کنند، مجبور به دیالیز هستند. یکی از نکات درمانی فوق العاده موثر توجه به رژیم غذایی این اشخاص است. مصرف ماده غذایی سالم در مقدار مناسب و استفاده از دارو و درمان­ نسخه شده توسط پزشک می­تواند باعث بهبود شرایط بیمار ­شود. از آنجایی که رژیم درمانی بیماری ها همچون دیالیز خاص و بخش مهمی از فرآیند درمان است، رعایت نکات ذکر شده می­تواند به بیمار کمک کند سریعتر از این بحران گذر کند.

مصرف اندازه مایعات

مصرف مقادیر زیادی آب برای بیماران دیالیزی که با مشکلات کلیه مواجه هستند و نمی­توانند مواد زائد را بدون وجود مایعات کافی از بدن خود دفع کنند، توصیه می­شود. به همین خاطر پیشنهاد می­شود روزانه بین 8 الی 10 لیوان آب توسط این اشخاص مصرف شود.

پروتئین

یکی از توصیه­های کارآمد برای تغذیه بیماران دیالیزی مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین همچون تخم مرغ یا سینه مرغ است. مصرف پروتئین به بهبود سریع زخم­ها، تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت کلی بدن کمک می­کند. به صورت کلی از بهترین مواد غذایی قبل دیالیز می­توان به پروتئین­ها اشاره کرد، زیرا پروتئین برای حفظ سطح پروتئین خون، سلامت و بهبود سریع بدن کاربردی است. پزشکان پروتئین را در گروه  غذاهای مناسب برای بیماران دیالیزی که باید به صورت روزانه در وعده­های مصرفی خود بگنجانند، قرار داده­اند. مواد غذایی همچون گوشت گاو، ماهی، مرغ، گوشت اردک تازه یا تخم مرغ برای مصرف روزانه مناسب هستند. بد نیست بدانید کره بادام زمینی، آجیل، مغزها و دانه­ها، لوبیا خشک، نخود و عدس همگی پروتئین بالایی دارند اما به دلیل وجود پتاسیم و فسفر زیاد باید آنها را در گروه موارد منع شده در رژیم غذایی روزانه افراد دیالیزی قرار داد.

نمک و سدیم

بیماران دیالیزی باید از مصرف مواد غذایی حاوی نمک زیاد، پتاسیم یا فسفر بپرهیزند. مصرف کنترل شده نمک به کنترل فشار خون کمک می­کند و علاوه بر این منجر به کاهش میزان مصرف مایعات بین جلسات دیالیز می­شود. در واقع نمک باعث افزایش تشنگی بیمار شده و این موضوع منجر به افزایش میزان مصرف مایعات در جلسات درمانی می­گردد. توصیه می­شود به جای نمک از گیاهان، ادویه جات و طعم دهنده­های کم نمک استفاده کنید. مواد غذایی حاوی سدیم و نمک در گروه بدترین مواد غذایی پیش از دیالیز هستند که باید از مصرف آنها اجتناب کرد.

غلات

اگر علاوه بر دیالیز، مشکلاتی همچون کاهش یا افزایش وزن ندارید و نیازی به کنترل میزان کربوهیدرات مصرفی خود نمی­بینید، می­توانید از مواد غذایی زیر استفاده کنید:

• 1 تکه نان (سفید، چاودار یا خمیر ترش)
• ½ نان همبرگر
• ½ فنجان ماکارونی پخته شده
• ½ فنجان غلات پخته شده (مانند گندم)
• 1 فنجان غلات سرد (مثل ذرت فلکس یا برنج ترد)
• کراکر بدون نمک 4 عدد
• 1 ½ فنجان پاپ کورن بدون نمک
• ویفر وانیلی 10 عدد

توصیه می­شود حتما قبل از مصرف غلات ذکر شده نسبت به میزان نمک، فسفر و پتاسیم موجود در ماده غذایی اطلاعات کسب کنید و سپس اقدام به مصرف آن نمایید.

نکاتی برای داشتن رژیم غذایی درست در بیماران دیالیزی

اگر برایتان سوال است تغذیه بیماران دیالیزی دقیقا باید به چه صورت باشد و چرا تغذیه برای بیماران دیالیزی مهم است؟ باید گفت  از آنجایی که کلیه­ها جز اندام­های کوچکی هستند که بر عملکردهای حیاتی بدن تاثیر زیادی دارند، نمی­توان آنها را نادیده گرفت. کلیه­ها وظایفی همچون تصفیه خون، تنظیم فشار خون، حفظ تعادل موجود بین مواد معدنی و الکترولیت‌ های بدن و تولید ادرار را برعهده دارند. البته بعضی از بیماری‌ها نظیر فشار خون بالا، دیابت، چاقی، مصرف مواد غذایی نامناسب باعث آسیب به کلیه‌ها شده و در عملکرد آنها اختلال ایجاد می­کند. احتمالا برایتان سوال شده چه نکاتی را باید هنگام تغذیه بیماران دیالیزی رعایت کرد؟ تا بتوان به بهبود عملکرد کلیه‌ آنها کمک کرد و از تجمع مواد زائد غذایی، مواد سمی و مایعات در بدن آنها کاست. به همین منظور توصیه می­شود نمونه رژیم غذایی برای بیماران دیالیزی که بارها در این مقاله به آنها اشاره شده را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

مواد غذایی مناسب بیماران دیالیزی

اگر دچار بیماری کلیوی هستید حتما باید  تغییرات خاصی در رژیم غذایی و سبک زندگی خود ایجاد کنید. به عنوان مثال از مصرف غذاهای نامناسب برای بیماران دیالیزی همچون نمک زیاد اجتناب کنید. حتما لیست مواد غذایی مصرفی خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید تا بتوانید از درمان نتیجه بهتری بگیرید.  

رژیم غذایی استاندارد برای یک همودیالیز را رعایت کنید. در ادامه به بعضی از فاکتورهای این نوع رژیم غذایی می­پردازیم:

• ترجیحا حین درمان همودیالیز از مصرف غذا و نوشیدنی­هایی که بر درمان شما تاثیر منفی دارند، اجتناب کنید.
• حتما از مواد غذایی همچون پروتئین بین دو جلسه درمان دیالیز استفاده کنید، تا سریعتر احساس بهتری داشته باشید.
• از یک رژیم غذایی مناسب کلیه­ها برای دفع سموم زائد نظیر مصرف روزانه پروتئین استفاده کنید.
• حتما آب را به میزان کافی در رژیم غذایی خود بگنجانید تا بتوانید سموم را سریع­تر دفع نمایید.

 اگر بیماری کلیوی دارید، ممکن است نیاز به رژیم غذایی خاصی داشته باشید که معمولاً سدیم، فسفر و پتاسیم کمی دارد. این ممکن است کلیه های شما را درمان نکند، اما می تواند به سلامت آنها کمک کند.

چه مواد غذایی باعث بهبود کلیه ها می شوند؟

رعایت رژیم غذایی خاص در تغذیه بیماران دیالیزی می­تواند به بهبود وضعیت کلیه­ها کمک کند. از آنجایی که هنگامی که کلیه‌ها به درستی کار نکنند، مواد زائد همچون مواد زائد غذا در خون جمع می­شوند، رعایت رژیم غذایی خاص بسیار ضروری است. ما در این بخش به اینکه باید قبل و پس از دیالیز چه غذاهایی بخوریم؟ اشاره می­کنیم:

• ماهی، به دلیل پروتئین بالا و چربی­های سالم نظیر امگا 3 باعث تقویت سیستم ایمنی و قوای فرد در طول زندگی و افزایش نیروی درونی فرد برای مقابله با بیماری­ها می­شود. البته باید حین مصرف پروتئین تعادل داشت.
• انگور قرمز یک منبع عالی از آنتی اکسیدان­هایی به نام فلاونوئیدها هست که باعث کاهش التهاب و افزایش مقاومت بدن در مقابل بیماری­ها می­شود.
• گندم به عنوان نوعی غلات کامل شناخته می­شود، همچنین به دلیل وجود ویتامین­های گروه B، منیزیم، آهن، فیبر، فسفر کم و عدم وجود گلوتن یک انتخاب عالی است.
• گل کلم، حاوی مواد مغذی من جمله ویتامین K، فولات و فیبر و آنتی اکسیدان­ها است. بیماران دیالیزی می­توانند به جای سیب زمینی از گل کلم له شده استفاده کنند.
• بلغور نیز از غلات محبوب دیگر است که سرشار از ویتامین­های گروه B، منیزیم، آهن، پروتئین و فیبر گیاهی هست و علاوه بر تقویت کلیه­ها به سیستم هاضمه نیز برای هضم بهتر کمک می­کند.
• زغال اخته، به دلیل وجود مواد مغذی فراوان و آنتی اکسیدانی به نام آنتوسیانین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می­شود. به همین علت حتما قبل و بعد از دیالیز از این ماده غذایی استفاده کنید.
• سفیده تخم مرغ، به دلیل پروتئین زیاد و فسفر کم برای تقویت قوای کلیه­ها مناسب است. توجه داشته باشید برعکس سفیده تخم مرغ، زرده آن درصد زیادی فسفر دارد.
• روغن زیتون سرشار از ویتامین E و چربی­های غیراشباع است و عدم وجود فسفر آن را به گزینه­ای عالی برای بیماران کلیوی تبدیل کرده است.

توجه داشته باشید رژیم غذایی با توجه به میزان آسیب­های کلیه تعیین می­شود، در واقع هر چه وضعیت سلامت کلیه­ها بدتر باشد متناسب با آن محدودیت­های غذایی که فرد باید رعایت کند هم بیشتر می­شود. در واقع رژیم مناسب بیمار کلیوی باید در حین حفظ و تقویت عملکرد کلیه میزان آسیب حاصله به کلیه­ها را هم کاهش دهد.

جمع بندی

ما در این مقاله به تغذیه بیماران دیالیزی و نکاتی جزئی نظیر پس از دیالیز چه غذاهایی بخوریم؟ پرداختیم تا شما متناسب با رعایت این موارد بتوانید از استرس و آسیب­هایی که ممکن است حین درمان برایتان پیش آیند، بکاهید. اگر مایل هستید اطلاعات بیشتری در رابطه با غذاهای مفید برای عفونت روده یا درمان لاغری کسب کنید حتما سری به مقالات سایت https://drsalamat.clinic بزنید.

 

منابع : 

 https://www.kidney.org/nutrition/Dialysis

https://www.kidney.org/atoz/content/

dietary_hemodialysis

https://healthinfo.healthengine.com.au/nutrition-in-dialysis-patients

https://healthlibrary.askapollo.com/diet-and-nutrition-for-dialysis-patients/

https://www.cdc.gov/diabetes/managing/eat-well/what-to-eat.html

https://www.healthline.com/nutrition/best-foods-for-kidneys#cabbage

https://nkfs.org/treatment-options/eating-right-for-dialysis-patients/