ویتامین دی

ویتامین دی شامل دو گونه مولکولی می باشد که فعالیت ویتامین دی را به اشتراک می گذارند:

• کلکلسیفرول ( D3 ) که از کلسترول گرفته می شود و توسط ارگان ها سنتز می شود.
• ارگوکلسیفرول ( D2 ) که از ارگوسترول که در سبزیجات یافت می‌شود گرفته میشود.

بهترین منابع ویتامین D

بخشی از میزان گردش ویتامین D در خون توسط غذا های دریافتی تعیین می شود. سنتز درون زا ویتامین دی وابسته به در معرض اشعه فرابنفش قرار گرفتن (با طول موج بین  ۲۹۰ تا ۳۱۵)  می باشد.

مقادیر زیادی از ویتامین دی در روغن کبد ماهی کاد وجود دارد. ماهی ها به خصوص ماهی های چرب مثل هرینگ و سالمون نیز از منابع غنی ویتامین دی به حساب می‌آیند. در حالی که کره و پنیرهای پرچرب میزان کمی از ویتامین دی را در اختیار ما قرار می‌دهند.

ویژگی های موثر بر جذب ویتامین دی

پروسه جذب ویتامین D، متاثر از دو فاکتور می باشد: اول ویژگی های فردی مثل جنسیت، فنوتیپ، وزن و دوم ویژگی های محیطی مثل میزان فعالیت بدنی، عرض جغرافیایی، فصل، زمان در معرض نور خورشید قرار گرفتن، آلودگی، استفاده از ضد آفتاب و مکمل ها می باشد.

عوامل عدم جذب ویتامین D

با بالا رفتن سن سنتز ویتامین دی در لایه های پوستی کم می شود. بعضی بیماری ها مثل سوء جذب روده ای، فیبروز سیستیک، کولیت زخمی، اختلالات کبد و کلیه و برخی داروهای درمانی ممکن است روی تکامل ویتامین دی در بدن تاثیر بگذارد.

ویتامین دی در بارداری

در مرحله اول بارداری ویتامین دی (جز اصلی تشکیل دهنده خون مادر) در تنظیم متابولیسم سیتوکین، تحلیل سیستم دفاعی و در نتیجه کاشت جنین و تنظیم ترشح هورمون ها نقش دارد.

در کشورهای شمال اروپا کمبود ویتامین دی در مادران باردار و نوزادان شیرخوار در دهه های گذشته به دلیل زمستان و کمبود نور مستقیم مشاهده شد. کمبود ویتامین دی در دوران بارداری حتی در کشورهایی که آب و هوای آفتابی دارند بسیار رایج است و تاثیر مستقیمی در بالابردن ریسک دفع پروتئین و دیابت دوران بارداری دارد. فصل تولد، قومیت و اقدامات پیشگیرانه بیماری در دوران بارداری در میزان ویتامین دی نوزاد تاثیر می گذارد.

میزان ناکافی ویتامین دی در برنامه غذایی مادر می تواند باعث وزن کم هنگام تولد، تکامل نادرست استخوانها، عفونت های تنفسی و بیماری های آلرژیک در سالهای اولیه زندگی نوزاد شود.

برخلاف تفاوت در نیاز مردمان کشورهای مختلف برای دریافت ویتامین دی، برای زنان باردار روزانه ۱۵ میلی گرم ویتامین دی به صورت مکمل توصیه می شود.

شیر مادر شامل مقادیری از ویتامین دی می باشد که برای جلوگیری از کمبود ویتامین دی در سال اول زندگی نوزاد کافی نیست. توصیه می شود  زنانی که در سنین باروری هستند روزانه ۱۵ میلی گرم ویتامین دی دریافت کنند تا دردوران شیردهی  بتوانند از کمبود ویتامین دی در بدن نوزاد جلوگیری کنند.