درمان چاقی با مشاوره لاغری
در دهه‌های اخیر، پژوهشگران مطالعات زیادی روی اثربخشی درمان‌های موجود چاقی انجام داده‌اند، که یافته‌های بسیار جالبی در پی داشته است. در این مطالعات انواع مختلف روش های لاغری اعم رژیم های غذایی، روش های روان شناختی با مشاوره لاغری، برنامه تغذیه سالم، دنبال کردن بهترین رژیم لاغری و... مورد بررسی قرار گرفته اند. درمان‌های رفتاری رایج، که از طریق کاهش دریافت مواد غذایی عمل می‌کنند، اثربخشی قابل قبولی در کمک به لاغری نشان داده‌اند. اما نرخ رها کردن این رژیم‌ها و همچنین بازگشت وزن بعد از اتمام رژیم نیز بالا است.
روان درمانی و مشاوره برای کاهش وزن
از جمله رواندرمانی‌هایی که به شکل مشاوره لاغری، برای کاهش وزن ابداع شد، می‌توان به موارد زیر اشاده کرد:
- رفتار درمانی (Behavior Therapy)
- شناخت درمانی (Cognitive Therapy)
- درمان شناختی-رفتاری (Cognitive-Behavioral Therapy) که با نام سی بی تی (CBT) نیز شناخته میشود.
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (Acceptance and Commitment Therapy)
- شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (Mindfulness Based Cognitive Therapy). در مورد این روش، چندی پیش مطلبی با عنوان " لاغری با ذهن"در سایت دکتر سلامت منتشر شد، که پیشنهاد میکنیم اگر شما هم برای شروع لاغری با دکتر سلامت اقدام کرده اید، آن را مطالعه بفرمایید.
البته مهم است بدانیم که این درمان‌ها ابتدا برای درمان اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی و... به کار گرفته شدند و پس از موفقیت در این حیطه‌ها برای لاغری متناسب سازی شدند.
لاغری با روانشناسی
پس از موفقیت شناخت درمانی، روانشناسان تصمیم گرفتند رفتار درمانی و مشاوره لاغری را ترکیب کنند که منجر به تولد روش درمانی "شناختی-رفتاری" شد. درمان شناختی-رفتاری، هم بر تغییر رفتار و عوامل محیطی تمرکز دارد و هم بر محتوا و فرایند فکر متمرکز است. ترکیب این دو درمان علاوه بر پوشش دادن ضعف‌های هر دو، به اثربخشی بیشتری نیز منجر شد.
این روش لاغری باعث شد درمان شناختی-رفتاری برای اکثر مشکلات موثر باشد. لذا بیشترین تحقیقات نیز بر روی این روش درمان صورت گرفته است.
در درمان شناختی-رفتاری برای لاغری، ابتدا عوامل ایجاد کننده، آسیب‌پذیری‌ها، عوامل تداوم بخش و نقاط قوت مراجع شناسایی میشود. پس از آن خطاهای شناختی، افکار ناسازگار و انتظارات غیر واقعی روشن میشود. سپس به کمک مشاوره لاغری، به تغییر یا تعدیل هر کدام از این موارد پرداخته میشود.
تأثیرات مشاوره لاغری
در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، به جای تاکید بر تغییر افکار، نحوه برخورد با افکار تغییر میکند. همچنین در این نوع مشاوره لاغری، افراد می‌آموزند که به جای فرار از هیجانات و قضاوت منفی راجع به هیجاناتی مانند غم، خشم، ترس و... این هیجانات را به عنوان بخش جدایی ناپذیر زندگی بر اساس ارزش‌ها بپذیرند.
مشکلاتی که در یک مشاوره لاغری به طور معمول مورد بررسی و مداخله قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:
- غذا خوردن هیجانی
- خوردن بیرونی
- نوع انگیزه و میزان ارتباط با ارزش‌ها
- میزان توجه به غذا خوردن
- مهارت نه گفتن و جراتمندی
در ادامه به تبیین هر کدام از این مشکلات و دلیل اهمیت آن‌ها می‌پردازیم.
کنترل غذا خوردن هیجانی با مشاوره لاغری
یکی از تأثیرات مشاوران تغذیه، کنترل غذا خودرن هیجانی است. منظور از غذا خوردن هیجانی این است که در هنگام بروز حالات هیجانی ناخوشایند (و گاهی خوشایند) مثل خشم، غم، اضطراب، شرم و... مصرف مواد غذایی بیشتر میشود. علت این که غذا خوردن هیجانی اهمیت دارد این است که، در تحقیقات مشخص شده این کار با افزایش وزن ارتباط دارد.
واضح است که زمانی که مصرف مواد غذایی نه بر اساس گرسنگی یا برنامه غذایی، بلکه بر اساس احساس غم یا اضطراب باشد، کالری دریافتی افزون بر میزان نیاز بدن دریافت میشود.
محرک های بیرونی غذا خوردن
خوردن بیرونی، به رفتار غذا خوردن در هنگام مواجهه با یک محرک بیرونی گفته میشود. مثلا زمانی که شما تصویر یک کیک شکلاتی را می‌بینید یا بوی یک غذای خوشمزه را متوجه شوید به احتمال زیاد میل به خوردن در شما ایجاد میشود. مشاوره لاغری به شما کمک میکند تا این عامل را خنثی کنید.
مهار انگیزه های بیرونی با مشاوره لاغری
از دیگر مزایای مشاوره لاغری، می توان به مهار انگیزه های بیرونی اشاره کرد. انگیزه بیرونی یا به عبارت دقیق‌تر انگیزش بیرونی، به نوعی از انگیزه‌ها گفته میشود که معطوف به کسب چیزی یا دستیابی به هدفی یا فرار از چیز ناخوشایندی باشد. از این رو برای ترک این رفتار مشاوره لاغری به نیاز خواهید داشت. چراکه مشکل این نوع انگیزه این است که رفتار مقطعی تولید میکند. مثلا درس خواندن برای امتحان نوعی رفتار بر اساس انگیزه بیرونی است که بعد از امتحان از بین می‌رود.
توجه کردن به غذا
برای شروع رژیم لاغری توجه کردن به غذا اهمیت بالایی دارد. توجه کردن به غذا یا به عبارت بهتر، توجه‌آگاهی (Mindfulness) با سریع‌تر سیر شدن و پرخوری کمتر مرتبط است. توجه‌آگاهی حین خوردن، به این معنی است که هنگام غذا خوردن به جای درگیر بودن با افکار یا توجه به محرک‌های دیگر مثل تلویزیون به بو، طعم، بافت و... غذا توجه کنیم. معمولا برعکس این موضوع در افراد با اضافه وزن یا چاقی دیده میشود.
جرأت مندی و مهارت نه گفتن، با مشاوره لاغری
به عنوان آخرین مورد از نکات مشاوره برای کاهش وزن، مهارت نه گفتن است. از آنجایی که در فرهنگ ما تعارف کردن و اصرار به بیشتر غذا خوردن در اکثر تعاملاتمان رفتاری عادی است و رد کردن تعارف معمولا بی‌ادبی محسوب میشود، کسانی که قصد لاغر شدن دارند باید توانایی نه گفتن درست و مشخص کردن مرزبندی‌های شخصی را داشته باشند تا در فشار تعاملات بین‌فردی کنترل مصرف مواد غذایی را از دست ندهند.
سوالات متداول
- معیارهای یک مشاور لاغری خوب چیست؟
داشتن سابقه بالا، رضایت بالای کاربران، پشتیبانی از مشتریان در لاغری، استفاده از متدهای روز، عدم امکان بازگشت اضافه وزن و ... از جمله معیارهای یک مشاور خوب هستند.
- بهترین رژیم لاغری کدام است؟
انواع مختلفی از رژیم های لاغری وجود دارند که هر یک دارای مزایا و معایب خاصی می باشند. بنابراین این شما هستید که بسته به شرایط خود و البته نظر مشاورتان می توانید بهترین را انتخاب کنید.
- کدام مرکز را برای دریافت مشاوره لاغری انتخاب کنیم؟
شما عزیزان می توانید با مراجعه به وب سایت دکتر سلامت از بهترین و به روزترین خدمات این مجموعه و نیز مشاوره لاغری بهره مند شوید.
دیدگاه هانظرات کاربران