بیماری نقرس و علائم آن : شناختی جامع در مورد این مشکل

شاید برای کسی که تا به حال با فرد مبتلا به نقرس برخوردی نداشته باشد، این سوال پیش بیاید که نقرس چیست و چه نشانه هایی دارد؟ نقرس، یکی از انواع بیماری های آرتریتی می باشد. مشخصه اصلی این بیماری، بروز حمله های نقرسی در مفاصل بدن می باشد. اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این بیماری هستید، پس تا انتها با ما همراه باشید تا بهتر با بیماری نقرس و علائم آن آشنا شوید.

نقرس چیست و چه نشانه هایی دارد؟

پیشینه این بیماری به عهد عتیق بر می گردد، در آن زمان این بیماری به بیماری پادشاهان معروف بوده است. نقرس، بیماری است که در صورت عدم توجه و درمان می تواند سطوح مفاصل را تخریب کند. مشخصه اصلی این بیماری، بروز حمله های نقرسی در مفاصل بدن می باشد.

اما یک مفصل در بدن وجود دارد که این حملات منحصرا در آن نقطه بیشتر اتفاق می افتد و آن هم، انگشت شست پا است. زمانی که حملات نقرسی رخ می دهد مفصل متورم، سفت و بسیار ملتهب می شود. البته دیگر مفاصل مانند پا، مچ دست ها، زانوها و کلا تمام مفاصل در بدن ممکن است درگیر گردند.

با تمام پیشرفت هایی که در علم پزشکی صورت گرفته و با وجود تحقیقات فراوان و گسترده ای که در سراسر جهان، نسبت به این بیماری انجام پذیرفته است، باز هم تشخیص بیماری نقرس و علائم آن بسیار سخت می باشد و در بیشتر موارد به عنوان بیماری آرتریت از نوع مزمن و التهابی که در چندین مفصل رخ می دهد، نام برده می شود. بدلیل وجود علائم بسیار مشابه بین آرتریت روماتوئید و نقرس، در تشخیص به موقع و درمان این بیماری کمی سردرگمی ایجاد می شود.

این بیماری، ورم مفاصل را در پی دارد و به علت بالا رفتن سطح اسید اوریک موجود در خون رخ می دهد.

دریافت بیش از اندازه مواد غذایی حاوی اسیدآمینه پورین، یکی از عوامل افزایش دهنده اسید اوریک خون است. با وجود اینکه گفته می شود بالا رفتن سطح اسید اوریک رابطه مستقیمی با مقدار پروتئین دریافتی توسط بدن دارد، اما گاهی پیش می آید که افزایش میزان اسید اوریک در بدن ارتباطی با تغذیه ندارد بلکه به دلیل ناتوانی در دفع این ماده توسط کلیه ها رخ می دهد. در این مواقع اسید اوریک در بدن انباشته می شود و موجب کم آبی در بدن می گردد و به اصطلاح بدن دهیدراته می شود. در پی این اتفاق بلورهایی از اسید اوریک در بدن تولید شده و به دنبال آن، التهاب و درد مفاصل شروع می شود و این آغازی است برای بیماری بیماری نقرس و علائم آن در بدن.

درد و التهابی که در مفاصل بدن ایجاد می شود به دلیل خود ایمنی سلول های بدن است که در چنین شرایطی، سلول ها مواد شیمیایی ترشح می کنند و موجب درد و ورم می گردند.

گاهی پیش می آید که حملات نقرسی در فرد بیمار، چندین ساعت و یا حتی چندین روز ادامه دار باشد. دردهای مفصلی در این بیماری گاهی بسیار سخت و طاقت فرسا می شود. اما با پیشرفت های روزافزون علم، بیماری نقرس قابل درمان می باشد و یا در صورت هوشیار بودن خود فرد قابل پیشگیری است.

سطوح مختلف بیماری نقرس

بیماری نقرس و علائم آن در بدن فردی که به آن مبتلا می شود، در سه سطح مختلف خود را نشان می دهد. از مرحله خفیف شروع شده و به مرور با شدت یافتن بیماری به سطح شدیدتر خود می رسد. سه سطح این بیماری با شرایطی که دارند عبارتند از:

نقرس سطح اول

با وجود اینکه اسید اوریک در خون بیمار در بالاترین میزان وجود دارد اما هیچ گونه علائمی از خود نشان نمی دهد. این، اولین نشانه بیماری است که امکان دارد بی علامت باشد ولی در بعضی از بیماران، پیش از آنکه اولین حمله نقرس رخ دهد فرد دچار سنگ کلیه می شود.

نقرس سطح دوم

با پیشرفت بیماری، تجمع اسید اوریک در بدن بیشتر شده و به شکل بلورهایی دیده می شود که اکثرا در انگشت شست پا شایع تر می باشد. با بالا رفتن تجمع اسید اوریک در بدن، نشانه هایی از حملات نقرسی در بدن نیز دیده می شود. با شروع این حملات، مفاصل بدن آسیب می بینند و در دراز مدت مفاصل بیشتری درگیر می شوند.

نقرس سطح سوم

در این سطح حملات نقرسی شدت می گیرند و بیشتر مفاصل درگیر این بیماری می شوند تا جایی که ندول های ریز در زیر پوست ایجاد می شود.

بیماری نقرس و علائم آن

در ابتدا برای آشنایی بیشتر با این مشکل باید بدانیم که بیماری نقرس و علائم آن چه مواردی هستند. در واقع بیماری نقرس نیز مانند هر بیماری که بدن انسان را درگیر خود می کند از جمله چاقی و کلسترول، دارای علائم و نشانه هایی است که بهتر است با این نشانه ها آشنا شده و آن ها را به خوبی شناسایی کرده و در جهت مقابله با آن ها کوشش کنیم. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بروز پوداگرا
• درد، تورم و گرمی در مفصل ها
• قرمز یا کبود شدن پوست اطراف مفصل آسیب دیده
• بروز محدودیت حرکتی در مفصل آسیب دیده
• بروز خارش و همزمان پوسته ریزی پوست مفصل آسیب دیده

نکته: پوداگرا یعنی حساسیت شدید به لمس در ناحیه مفصل آسیب دیده که اکثرا در ناحیه پا و در انگشت شست احساس می شود.

اما زمانی که فرد به بیماری نقرس دچار می شود، علائم این بیماری در فرد مبتلا به شکل های مختلف خود را نشان می دهند و در هر فرد متفاوت با فرد دیگر می باشد که در ادامه به چند مورد از دیگر علائم مختلف این بیماری اشاره خواهیم داشت.

• در برخی افراد ممکن است بعد از بروز یک بیماری، فرد به نقرس مبتلا گردد یا حتی بعد از انجام یک عمل جراحی.
• نقطه هدف این بیماری متفاوت می باشد و در یک فرد نسبت به دیگری فرق می کند اما هدف این بیماری بیشتر مفاصل و به خصوص مفصل های مچ دست و پا، مفصل های پا، آرنج و یا مفاصل انگشتان دست و دیگر نقاط مانند زانو ها می باشد.
• در برخی بیماران امکان دارد حتی علائم شایع و معمول این بیماری مشاهده نگردد.
• در برخی بیماران نشانه های این بیماری همواره در بدن فرد وجود دارد بی آنکه حتی از بین برود که به این حالت نقرس مزمن گفته می شود.
• گاهی علائم نقرس در بیمار به صورت کیسه های مایع در نواحی آرنج و زانو خود را نشان می دهد.

دلایل بروز بیماری نقرس

به هر حال این بیماری نیز همچون دیگر بیماری ها در پی شدت گرفتن برخی عوامل، در فرد بروز می کند. از جمله دلایل بروز بیماری نقرس و علائم آن عبارتند از:

• چاقی و اضافه وزن زیاد در فرد که خطرات چاقی را به دنبال دارد
• تب
• کلسترول بالای خون
• داشتن فشار خون بالا
• باریک شدن رگ ها
• بروز اختلال در عملکرد کلیه ها
• مصرف مشروبات الکلی
• دهیدراته شدن و کم آبی شدید در بدن
• استفاده از داروهای خاص مانند آسپرین و نیاسین
• دیابت
• ایجاد صدمه و جراحت در بدن
• مصرف بیش از حد برخی مواد خوراکی و سبزیجات

این موارد اصلی ترین دلایلی است که موجب ایجاد بلورهای اسید اوریک در بدن می شوند. زمانی که فرد به نقرس مبتلا می گردد مفاصل بدن بیمار درگیر این بیماری می شوند.

تشخیص بیماری نقرس

همانطور که پیشتر گفته شد بیماری نقرس در مراحل اولیه چندان قابل تشخیص نمی باشد. اما برای کسی که اطلاعاتی در زمینه بیماری نقرس و علائم آن دارد، راه تشخیص بیماری نیز هموارتر است. با پیشرفت بیماری، حملات نقرسی خود را نمایان می کنند و این آغازی است برای تشخیص بیماری. در این مورد اکثرا مفصل ها به صورت تکی درگیر می شوند.

به طور کلی برای اینکه بیماری نقرس و علائم آن تشخیص داده شوند می بایست یک سری آزمایشات انجام شود که روش اول عبارت است از رادیوگرافی، روش دوم آزمایش مایع مفصل و روش سوم آزمایش خون. با انجام رادیوگرافی، به راحتی می توان از بین رفتگی مفصل و یا تجمیع توفوس در اطراف مفاصل را به راحتی تشخیص داد. در روش دوم، دکتر مربوطه نمونه ای که از مفصل درگیر بر می دارد در زیر میکروسکوپ بررسی و وجود بلورهای اسید اوریک را تشخیص می دهد. در روش سوم، برای تعیین مقدار اسید اوریک آزمایش داده می شود.

پس از آنکه تشخیص اولیه برای این بیماری داده شد، می بایست درمان دارویی نقرس صورت گیرد.

درمان بیماری نقرس و روش های ممکن

این که بدانیم بیماری نقرس چیست و چه علائمی دارد و اینکه اصلا چرا دچار این بیماری می شویم می تواند در روند درمان و پیشگیری از آن کمک کند. برای درمان بیماری نقرس چندین روش وجود دارد که با رعایت نمودن هر کدام از آن ها به تناسب شرایط زمانی و همچنین وضعیت خود فرد بیمار، می توان برای درمان و یا بهبود بیمار گام موثری برداشت. در ادامه روش هایی که وجود دارند را بررسی خواهیم نمود.

هوشیاری و نحوه برخورد با حملات بیماری

اولین کار در زمان بروز حملات نقرسی مصرف سریع دارو است. سپس بیمار دراز کشیده و پاها را در یک سطح بالاتر نگه دارد. بهترین کار این است که یک کیسه یخ پیچیده در حوله را بر روی محل مورد نظر قرار دهد و آن را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در همان نقطه نگه دارد. هرگز به مفصل درگیر شده، ضربه وارد نکنید.

مصرف داروهای NSAID

این داروها، ضد التهاب و نیز غیر استروئیدی هستند و اولین گزینه برای درمان این بیماری می باشند. با مصرف این داروها، درد و التهاب در محل مفصل بسیار کاهش می یابد.

مصرف داروی کلشی سین

گزینه دوم برای مصرف دارو در این بیماری کلشی سین می باشد. این ماده به طور موثر در گیاه سورنجان یافت می شود.

طب سنتی

حجامت روش دیگری است که سطح اسید اوریک خون را پایین می آورد تا درمان بیمار تسریع یابد. علاوه بر این روش طب سنتی، روش های طب سوزنی برای درمان نقرس نیز مفید هستند. خوردن داروهای گیاهی نیز می توانند به درمان این بیماری کمک کنند. علاوه بر خواص دمنوش بابونه برای فشار خون می توان گفت که ماساژ مفصل آسیب دیده با روغن بابونه و روغن زیتون بسیار مفید است.

انجام فیزیوتراپی

با انجام ورزش درمانی می توان تا حدودی محدودیت های حرکتی و عضلانی در مفصل درگیر را التیام بخشید. در این مرحله سرما درمانی می تواند فوق العاده موثر باشد.

اصلاح سبک زندگی

این مورد می تواند در پیشگیری و یا درمان بیماری نقرس و یا جلوگیری از شدت یافتن بیماری بسیار موثر واقع شود. برای اصلاح شیوه زندگی اقدامات زیر را می توان انجام داد:

1. سعی شود بدن هرگز، بی آب نماند. چرا که بی آبی بدن مساوی است با تجمع اسید اوریک در بدن. علاوه بر این، می توان از دمنوش ها نیز استفاده کرد. برای آشنایی با انواع دمنوش لاغری و موثر برای درمان نقرس می توانید به سایت مرکز دکتر سلامت مراجعه کنید.
2. جلوگیری از افزایش وزن را در شیوه زندگی خود در اولویت قرار داد.
3. مصرف غذاهای پر پروتئین را به حداقل رساند. از جمله گوشت قرمز، غذاهای دریایی، غذاهایی که عصاره مخمر دارند و نیز نوشیدنی ها و تنقلات.
4. ورزش هایی مانند شنا که فشار حداقلی بر مفاصل دارد را در برنامه هفتگی گنجاند.

سوالات متداول

1. راه های پیشگیری از نقرس چیست؟

به شیوه های مختلفی می توان از بروز بیماری نقرس پیشگیری کرد. کاهش وزن، عدم مصرف مشروبات الکلی، ورزش کردن، نوشیدن زیاد آب و ... از جمله این راهکارها هستند.

2. دمنوش های مفید برای نقرس کدامند؟

در طب سنتی مصرف دمنوش های مختلفی برای درمان نقرس توصیه شده است. از جمله این ها می توان به دمنوش آویشن، گزینه، آلبالو، زنجبیل، خارخسک و کرفس اشاره کرد.

3. برای درمان نقرس چه بخوریم؟

اگر شما هم به این بیماری مبتلا هستید، خوردن خوراکی هایی چون انواع میوه ها، سبزیجات، لبنیات، روغن های گیاهی، مغزها، غلات و تخم مرغ به شما پیشنهاد می شود.