کبد چرب چیست؟
به طور کلی چربی های اضافی بدن در کبد تجمع می یابد و طی روند سوخت و سازی، این چربی ها شکسته می شوند و در بدن تصفیه می شوند. اما زمانی پیش می آید که چربی های جمع شده در کبد بیش از اندازه می شود و این ارگان نمی تواند به درستی به وظیفه خود عمل نماید. با وجود چنین علائمی فرد به کبد چرب دچار می شود.
ناگفته نماند که بر خلاف دیگر بیماری ها که بدن انسان دچار آن می شود و با بروز علائمی خود را نشان می دهد، این بیماری در اکثر مواقع بی هیچ علائمی شدت می گیرد. درست است که کبد چرب اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان شود زود خوب می شود و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند اما در بعضی شرایط حاد نیز پیش می آید که درمان به تعویق می افتد و بیماری عود پیدا می کند، در این مواقع حتی پیش می آید که کبد از بین برود و نیاز به پیوند داشته باشد. تا اینجا با بیماری کبد چرب آشنا شدیم اما این بیماری به چندین دلیل رخ می دهد.
دلیل ایجاد بیماری کبد چرب چیست ؟
همانگونه که پیشتر گفته شد چربی های بدن در کبد تجمع می یابند و وظیفه کبد شکستن این چربی ها است. اما گاهی کبد قادر نیست فرایند سوخت و ساز را به خوبی پیش ببرد و در نتیجه این چربی ها در کبد انباشته می شوند. دلیل اصلی این بیماری نداشتن رژیم غذایی سالم، چاقی و داشتن اضافه وزن می باشد. اما این ها تنها دلیل برای داشتن کبد چرب نیست و گاهی نیز پیش می آید که دیگر بیماری های پیش آمده برای بدن، عامل این بیماری است. دلایلی که می تواند سبب این بیماری گردند عبارتند از:
- وجود بیماری های زمینه ای
- برداشتن کیسه صفرا
- سوء تغذیه
- دیابت
- کاهش وزن ناگهانی به علت بیمار بودن و یا رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب
- داشتن چربی خون بالا
- تحمل گرسنگی های طولانی مدت
اما برای درمان بیماری چه رژیم غذایی برای کبد چرب مفید است؟ کنترل وزن و اهمیت آن در درمان بیماری کبد چرب به چه صورت است؟ چگونه می توان کبد چرب را بهبود بخشید؟ به این سوال ها در ادامه پاسخ خواهیم داد. در ادامه مطلب همراه ما باشید.
علل افزایش چربی کبد
مشخص نیست که چگونه کبد چرب می شود. چربی ممکن است از قسمت های دیگر بدن شما بیاید یا کبد شما ممکن است مقدار بیشتری چربی را از روده شما جذب کند. توضیح احتمالی دیگر این است که کبد توانایی خود را برای تبدیل چربی به شکلی که می تواند حذف شود از دست می دهد. با این حال، خوردن غذاهای چرب به خودی خود باعث تولید کبد چرب نمی شود.
راهکارهای طبیعی برای کنترل و درمان کبد چرب
در این بخش می خواهیم چندین توصیه مفید و اثر گذار در روند بهبود، پیشگیری از پیشرفت بیماری کبد چرب و درمان این مشکل ارائه دهیم که می تواند بسیار موثر باشد.
- ظرف غذا: همیشه ظرفی برای غذا انتخاب نمایید که اندازه کوچکی داشته باشد.
- طریقه غذا خوردن: سعی کنید تا آنجا که می توانید آهسته غذا بخورید.
- مصرف آب: بهتر است در میانه غذا، آب ننوشید. آب یخ را کنار بگذارید و سعی کنید تا نیم ساعت بعد از غذا آب نخورید.
- میزان و نوع روغن: غذایی که پخته می شود باید روغن بسیار بسیار کمی داشته باشد تا کلسترول خون بالا نرود. بهترین روغنی که برای پخت غذا و تهیه سالاد مناسب می باشد و فرد دارای کبد چرب آن را استفاده نماید روغن کلزا و روغن زیتون است.
- مصرف چربی: از مصرف هرگونه چربی اعم از پوست مرغ یا ماهی و همچنین چربی گوشت به شدت پرهیز شود.
- مصرف سبزیجات: در رژیم غذایی که برای کبد چرب داده می شود هیچ منعی برای خوردن سبزی وجود ندارد.
- غذای سرخ کردنی: غذا های سرخ کردنی دشمن کبد می باشد به خصوص برای کبد چرب. حدالامکان پرهیز شود و به جای آن بیشتر از غذا هایی که به صورت بخار پز و یا آب پز هستند استفاده گردد.
- ورزش کردن: نکته ای که وجود دارد این است که در کنار رعایت هر نوع رژیم غذایی، انجام ورزش بسیار کمک کننده می باشد. پس هرگز از ورزش برای لاغری و درمان کبد چرب غافل نشوید.
اینها توصیه هایی بودند که یک فرد دارای کبد چرب و یا هر شخص سالمی که بخواهد از دچار شدن به این بیماری جلوگیری نماید می بایست آنها را رعایت کند. اما در کنار این توصیه ها باید ها و نباید های تغذیه ای نیز وجود دارد.
چگونه می توان کبد چرب را با رژیم غذایی درمان کرد؟
در درجه اول باور بر این موضوع است که یک کبد سالم تبدیل به کبد چرب شده است و دیگر نباید برنامه غذایی خود را همچون روال قبل پیش برد. پذیرفتن این موضوع بسیار کمک کننده خواهد بود. تغییر سبک زندگی و در کنار آن استفاده از رژیم های غذایی سالم و مصرف غذاهای مفید برای کبد چرب برای مقابله با این بیماری ضروری است. آنچه که پزشکان و متخصصان تغذیه به آن معتقد هستند این است که برگزیدن رژیم مدیترانه ای، بهترین رژیم است. رژیمی که به اندازه کافی فیبر داشته باشد، میوه و سبزی گنجانده شده باشد، نمک و شکر کم استفاده شود، غلات مکفی داشته باشد و البته غذاهایی با روغن بسیار کم طبخ شود. برای اینکه بتوان چنین رژیمی را به اجرا درآورد بایستی مواردی را رعایت نمود، از جمله:
- استفاده از روغن زیتون
- در برنامه غذایی از مرغ و لبنیات کمتر استفاده شود.
- غذاها کم کالری باشد.
- غذاهای گیاهی و غلات به صورت سبوس دار باشد.
- از ماهی استفاده شود.
مواد غذایی مفید و مضر برای کبد
بدن انسان به این نیاز دارد که همه مواد مغذی را دریافت نماید. اما گاهی در اثر بروز برخی بیماری ها و یا عدم رعایت تغذیه، الزاما باید مواردی را رعایت نمود تا سلامت بدن، بدست آید. مواد غذایی مفید برای کبد چرب عبارتند از:
- نان و غلات سبوس‌دار
- پیاز
- چغندر
- سیر
- انواع کلم
- تمام غذاهایی که دارای منابع ویتامین ای باشند.
- لیمو ترش و یا دیگر منابع دارای ویتامین C
- مصرف منظم ماهی و میگو که منبع عالی برای سلنیوم برای بدن می باشد
- استفاده از روغن های گیاهی مرغوب همچون زیتون
- نوشیدن منظم عرق کاسنی
- مصرف میوه های که منبع عالی آنتی اکسیدان ها می باشند.
- مصرف سبزیجات متنوع و به خصوص آب کرفس
- خوردن ۸ لیوان آب در طول روز
درست است که بدن به تمام مواد غذایی موجود در هرم غذایی نیاز دارد اما در این هرم مواد غذایی نیز وجود دارد که می تواند بیماری کبد چرب را تشدید کند. برای فردی که به کبد چرب مبتلا شده است یک سری مواد ممنوعه وجود دارد که بایستی از خوردن آنها به شدت اجتناب کند که عبارتند از:
- مصرف چربی های اشباع شده
- مصرف انواع شیرینی و کیک
- نمک بیش از اندازه
- غذای سرخ کردنی
- مصرف الکل
- استفاده بی رویه از آرد سفید
- خوردن خود سرانه برخی از داروها
- مصرف برخی از انواع دمنوش لاغری خانگی
چه رژیم غذایی برای کبد چرب مفید است؟
رایج ترین و شایع ترین نوع کبد چرب در کشور ما، نوع غیر الکلی می باشد و اصلی ترین دلیل آن چاق بودن و داشتن اضافه وزن مفرط می باشد. کبد چرب، بیماری است که میتوان آن را درمان کرد، پس تنها کافی است تا کمی به نوع تغذیه ای که داریم توجه کنیم و یک رژیم غذایی سالم را برای خود انتخاب نماییم تا در کوتاه ترین زمان این بیماری در بدن ما درمان شود.
در مرحله اول و شروع درمان، بایستی وزن بدن خود را پایین آورد از این رو نباید از تمرینات ورزشی برای مدیریت کبد چرب غافل شد. در این مرحله رعایت یک رژیم غذایی سالم بهترین کمک را می تواند بکند. برای کسانی که نمی دانند چه رژیم غذایی برای کبد چرب مفید است بهترین کار این است که از مشاوره پزشکی و تغذیه‌ای کمک گیرند.
علائم کبد چرب
بیماری کبد چرب معمولا علائمی ایجاد نمی کند. افرادی که علائم دارند ممکن است:
- احساس خستگی کنند
- در قسمت سمت راست بالای شکم خود درد دارند
- کاهش وزن
علائمی که نشان می دهد ممکن است بیماری کبد چرب جدی تری داشته باشید عبارتند از:
- زردی چشم و پوست (یرقان)
- کبودی
- ادرار تیره
- شکم متورم
- استفراغ خونی
- مدفوع سیاه
- خارش پوست
بیماری کبد چرب چگونه درمان می شود؟
هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب وجود ندارد. مدیریت این بیماری شامل ایجاد تغییراتی در سبک زندگی شماست. این می تواند شرایط را بهبود بخشد و حتی آن را معکوس کند. اگر بیماری کبد چرب مرتبط با متابولیک دارید، احتمالاً به شما توصیه می شود:
- از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید و از مصرف شکر پرهیز کنید
- از داروها و مکمل‌های مفید برای کبد چرب استفاده نمایید
- وزن خود را کاهش دهید
- به طور منظم تمرین کنید
- قند خون خود را کنترل کنید
- اگر کلسترول بالا دارید آن را درمان کنید
- از داروهایی که می توانند بر کبد شما تأثیر بگذارند اجتناب کنید
- الکل مصرف نکنید و سیگار را ترک کنید
کلام آخر
کبد چرب بیماری نیست که بخواهیم درمان آن را به تعویق بیاندازیم. در واقع از لحظه ای که به این بیماری در بدن خود پی بردیم بایستی تمام تلاش خود را بکنیم و باید ها و نباید ها را رعایت کنیم. اطلاعات خود را افزایش دهیم تا بدانیم چه رژیم غذایی برای کبد چرب مفید است و آن رژیم را به خوبی اجرا نماییم تا از خطرات بیماری کبد چرب در امان بمانیم. فراموش نکنید که حتما به پزشک مراجعه نمایید و همچنین توصیه های یک متخصص تغذیه می تواند بسیار موثر باشد.
دیدگاه هانظرات کاربران