چاقی و کلسترول به یک مشکل عمده سلامت در سراسر جهان تبدیل شده است. در هر کشوری در جهان، بروز چاقی به طور مداوم در حال افزایش است و بنابراین انتظار می‌رود که عوارض، مرگ‌ومیر و هزینه‌های پزشکی و اقتصادی نیز افزایش یابد. در این مقاله می خواهیم در خصوص نکات کلیدی در مدیریت چاقی و کلسترول صحبت کنیم پس با ما همراه باشید.

مقدمه

در مورد تأثیر چاقی بر سطوح کلسترول چه می دانید؟ چاقی و کلسترول به یک مشکل عمده سلامت در سراسر جهان تبدیل شده است. در هر کشوری در جهان، بروز چاقی به طور مداوم در حال افزایش است و بنابراین انتظار می‌رود که عوارض، خطرات چاقی، مرگ‌ومیر و هزینه‌های پزشکی و اقتصادی نیز افزایش یابد. اکثر این عوارض مربوط به بیماری های همراه چاقی است که شامل بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا، دیابت نوع 2، اختلالات تنفسی و دیس لیپیدمی( چربی خون) می شود.

چاقی از طریق عوامل خطری مانند افزایش تری گلیسیرید پلاسما ناشتا، کلسترول LDL بالا، کلسترول HDL پایین، افزایش سطح گلوکز و انسولین خون و فشار خون بالا، خطر قلبی عروقی را افزایش می دهد. همه این ناهنجاری های لیپیدی ویژگی های معمولی سندرم متابولیک هستند و ممکن است با یک حالت پیش التهابی همراه باشند که تا حدی ممکن است از خود بافت چربی منشأ گرفته شود. به نظر می رسد که یک ارتباط مهم بین چاقی، سندرم متابولیک و دیس لیپیدمی، ایجاد مقاومت به انسولین در بافت های محیطی است بررسی کنونی بر روی این جنبه‌های متابولیسم لیپید در چاقی و مداخلات بالقوه برای درمان دیس‌لیپیدمی مرتبط با چاقی تمرکز خواهد کرد.

کلسترول چیست؟

کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون شما یافت می شود. بدن شما برای ساخت سلول های سالم به کلسترول نیاز دارد، اما سطوح بالای کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد. با کلسترول بالا، رسوبات چربی در رگ های خونی ایجاد می شود. در نهایت، این رسوبات رشد می کنند و جریان یافتن خون کافی را در شریان های شما دشوار می کنند. گاهی اوقات، این رسوبات می توانند به طور ناگهانی بشکنند و لخته ای تشکیل دهند که باعث حمله قلبی یا سکته می شود.

کلسترول بالا می تواند ارثی باشد، اما اغلب نتیجه انتخاب شیوه زندگی ناسالم است که آن را قابل پیشگیری و درمان می کند. یک رژیم غذایی سالم، رژیم لاغری مناسب، ورزش منظم و گاهی اوقات دارو می تواند به کاهش کلسترول بالا کمک کند.

انواع کلسترول

کلسترول از طریق خون شما حمل می شود و به پروتئین ها متصل می شود. این ترکیب پروتئین و کلسترول لیپوپروتئین نامیده می شود. بر اساس آنچه که لیپوپروتئین حمل می کند، انواع مختلفی از کلسترول وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از کلسترول خوب و بد. در ادامه به بررسی کامل تر انواع کلسترول می پردازیم.

لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL). LDL، کلسترول "بد"، ذرات کلسترول را در سراسر بدن شما حمل می کند. کلسترول LDL در دیواره رگ های شما جمع می شود و آنها را سخت و باریک می کند.

لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL). HDL، کلسترول "خوب"، کلسترول اضافی را جمع می کند و آن را به کبد شما می برد.

پروفایل لیپیدی معمولاً تری گلیسیرید، نوعی چربی در خون را نیز اندازه گیری می کند. داشتن سطح تری گلیسیرید بالا نیز می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.

عواملی که می‌توانید کنترل کنید - مانند کم تحرکی، چاقی و رژیم غذایی ناسالم - به بهبود سطوح مضر کلسترول و تری گلیسیرید کمک می‌کنند. عوامل خارج از کنترل شما نیز ممکن است نقش داشته باشند. به عنوان مثال، ترکیب ژنتیکی شما ممکن است حذف کلسترول LDL از خون را برای بدن دشوارتر کند یا آن را در کبد تجزیه کند.

علائم کلسترول بالا در چاقی

کلسترول بالا علامت خاصی ندارد. آزمایش خون تنها راه تشخیص وجود قطعی آن است. طبق گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI)، اولین غربالگری کلسترول فرد باید در سنین 9 تا 11 سالگی انجام شود و سپس هر پنج سال یک بار پس از آن تکرار شود.

NHLBI توصیه می کند که غربالگری کلسترول هر یک تا دو سال برای مردان 45 تا 65 سال و برای زنان 55 تا 65 سال انجام شود. افراد بالای 65 سال باید سالانه آزمایش کلسترول را انجام دهند.

اگر نتایج آزمایش شما در محدوده مطلوب نباشد، پزشک ممکن است اندازه گیری های مکرر را توصیه کند. همچنین اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا، بیماری قلبی یا سایر عوامل خطر مانند دیابت یا فشار خون بالا دارید، ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری را نیز پیشنهاد دهد.

همه ما می دانیم که هم چاقی و هم کلسترول بالا برای سلامت قلب مضر هستند. اما اگر آنها را با یک یا چند مشکل سلامتی دیگر - مانند فشار خون بالا یا قند خون بالا - ترکیب کنید  این خطرات سلامتی می تواند طوفانی کامل به نام سندرم متابولیک ایجاد کند.

به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA) اگرچه سندرم متابولیک قابل پیشگیری و درمان است، احتمال ابتلا به مشکلات سلامتی جدی از جمله بیماری عروق کرونر قلب، دیابت نوع 2، حمله قلبی و سکته را در آینده افزایش می دهد. متأسفانه، هر چه سن شما بالاتر باشد، احتمال ابتلا به سندرم متابولیک بیشتر می شود.

عواملی که می توانند خطر سطح کلسترول ناسالم را افزایش دهند

عواملی که می توانند خطر سطح کلسترول ناسالم را افزایش دهند عبارتند از:

رژیم غذایی نامناسب

خوردن بیش از حد چربی های اشباع شده یا چربی های ترانس، می تواند منجر به سطوح ناسالم کلسترول شود. چربی های اشباع شده در قطعات چرب گوشت و لبنیات پرچرب یافت می شود. چربی های ترانس اغلب در میان وعده ها یا دسرهای بسته بندی شده یافت می شوند. در نهایت هرگز از تاثیر تغذیه مناسب در کاهش کلسترول غافل نشوید.

چاقی و کلسترول

داشتن شاخص توده بدنی 30 یا بیشتر، شما را در معرض خطر چاقی و کلسترول بالا قرار می دهد.

عدم ورزش و فالیت بدنی

ورزش به افزایش HDL بدن شما، یعنی کلسترول "خوب" کمک می کند. این از اختلالات قلبی عروقی جلوگیری می نماید.

سیگار کشیدن

کشیدن سیگار ممکن است سطح HDL، کلسترول "خوب" را کاهش دهد.

الکل

نوشیدن بیش از حد الکل می تواند سطح کلسترول شما را افزایش دهد.

سن

حتی کودکان خردسال نیز ممکن است کلسترول ناسالم داشته باشند، اما در افراد بالای 40 سال بسیار شایع تر است. با افزایش سن، کبد شما کمتر قادر به حذف کلسترول LDL می شود.

شرایط پزشکی که می تواند باعث سطح کلسترول ناسالم شود عبارتند از:

• بیماری مزمن کلیوی
• دیابت
• HIV/AIDS
• کم کاری تیروئید
• لوپوس

راه کارهای پیشگیری از کلسترول در چاقی

همان تغییرات سبک زندگی سالم برای قلب که می تواند کلسترول شما را کاهش دهد می تواند در وهله اول از داشتن کلسترول بالا جلوگیری کند. برای کمک به جلوگیری از چاقی و کلسترول بالا، می توانید:

• از یک رژیم کم نمک استفاده کنید که بر میوه ها، سبزیجات و غلات کامل تاکید دارد
• مقدار چربی های حیوانی را محدود کنید و از چربی های خوب در حد اعتدال استفاده کنید
• وزن اضافی خود را کاهش دهید و وزن خود را حفظ کنید
• سیگار کشیدن را ترک کنید
• در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید
• از مصرف الکل بپرهیزید
• استرس را مدیریت کنید
• لازم است ارتباط مصرف نمک و چاقی و کلسترول را بشناسید و مصرف نمک و روغن را کاهش دهید

درمان چاقی و کلسترول

درمان اختلال چربی خون مرتبط با چاقی باید بر تغییرات سبک زندگی از جمله کاهش وزن، ورزش بدنی و رژیم غذایی سالم متمرکز شود. تغییرات سبک زندگی به طور هم افزایی مقاومت به انسولین و دیس لیپیدمی را بهبود می بخشد. مقدار چربی دریافتی و کالری کل مهم ترین عوامل غذایی برای القای چاقی و وضعیت چربی خون بعد از غذا خوردن است. در پژوهش های مخلف تأثیرات کاهش وزن بر کنترل کلسترول نشان داده شده است که کاهش وزن به طور قابل توجهی غلظت TG (تری گلیسرید)  ناشتا و غیر ناشتا را کاهش می دهد.

متأسفانه، اصلاح شیوه زندگی گاهی اوقات برای دستیابی به کاهش وزن و بهبود دیس لیپیدمی کافی نیست. یک متاآنالیز اخیر در مورد داروهای ضد چاقی میانگین کاهش وزن 3.13 کیلوگرم را گزارش کرد، اما بهبود قابل توجهی در دیس لیپیدمی (شاخص های چربی خون) در نتایج این پژوهش وجود نداشته است. در برخی موارد مصرف داروهای کاهنده چربی خون برای کنترل شرایط ضروری است. در نهایت کاهش کلسترول خون می تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سایر مشکلات جسمی کمک کند.