تأثیرات کمبود آهن بر سلامت موی افراد به چه صورت است؟ شایع ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان کمبود آهن است. اما آیا فقر آهن و ریزش مو با هم در ارتباط هستند؟ فرمول محاسبه آهن مورد نیاز بدن به چه صورت است؟ برای یافتن پاسخ این سوالات تا انتها با ما همراه باشید.

کمبود آهن

شایع ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان کمبود آهن است. همچنین کمبود آهن یک مشکل بسیار شایع در کشورهای در حال توسعه است. کم خونی فقر آهن وضعیتی است که فرد آهن کافی در بدن خود نداشته باشد یا بدن او نتواند به درستی از آهن استفاده کند. این اتفاق ممکن است به دلیل داشتن رژیم لاغری نامناسب رخ دهد. در حالی که کم خونی فقر آهن شدید می تواند علائمی مانند تنگی نفس، تپش قلب، رنگ پریدگی، خستگی و درد قفسه سینه ایجاد کند. برخی از افراد نیز ممکن است ریزش مو را تجربه می کنند. اما آیا کمبود آهن باعث ریزش مو میشود؟

سلول های فولیکول مو سرعت گردش و متابولیسم بالایی دارند و به ذخایر کافی مواد مغذی و انرژی نیاز دارند کمبود انرژی و یا کمبود ریز مغذی‌ها و درشت مغذی های گوناگون مثل پروتئین، املاح، اسیدهای چرب ضروری و ویتامین ها می‌توانند منجر به ریزش مو شوند. اما در خصوص منابع ویتامین دی و سایر ویتامین های ضروری برای بدن چه می دانید؟

ریزش مو

در خصوص کمبود فریتین و ریزش مو چه می دانید. سطح فریتین سرم (پروتئین اتصال به آهن) به عنوان شاخص خوبی برای کل ذخایر آهن بدن در نظر گرفته می شود و در مطالعات ریزش مو نیز به عنوان شاخص مورد استفاده قرار می گیرد با این حال، سطح فریتین سرم ممکن است در بیماران مبتلا به شرایط التهابی، عفونی و نئوپلاستیک و در بیماران مبتلا به اختلالات کبدی نیز افزایش یابد و صرفا شاخصی اختصاصی برای قضاوت کمبود آهن نیست.

کمبود آهن در زنان مبتلا به ریزش مو شایع است با این وجود، ارتباط ریزش مو و سطح پایین فریتین سرم سال ها مورد بحث بوده است. ریزش موی الگوی زنانه معمولاً به نازک شدن موها در قسمت میانی پوست سر اشاره دارد. افرادی که دارای این الگوی ریزش مو هستند نیز ممکن است موهای نازک یا کاهش یافته روی خط مو در امتداد پیشانی خود داشته باشند .از این رو لازم است تا اثر فقر آهن و ریزش مو جدی گرفته شود.

ریزش مو ناشی از کمبود آهن

با این حال، تحقیقات نشان می دهد که ریزش مو ناشی از فقر آهن به نظر می رسد با ریزش مو مرتبط باشد که فولیکول های مو را آسیب نمی زند. این برای رشد مجدد امیدوار کننده است و به این معنی است که فولیکول ها به شدت آسیب نمی بینند و ممکن است دوباره بتوانند موها را رشد دهند. بر اساس برخی تحقیقات، سلول‌های فولیکول مو می‌توانند به ویژه نسبت به کاهش سطوح آهن حساس باشند و در صورت کم بودن ذخایر آهن، قادر به رشد سلول‌های جدید به طور مؤثری نخواهند بود.

فقر آهن با تاخیر رشد، اختلال در رفتار، کاهش عملکرد فکری و کاهش مقاومت در برابر عفونت همراه است. در زنان پیش از یائسگی، شایع ترین علل کم خونی فقر آهن، از دست دادن خون قاعدگی و بارداری است. در مردان و زنان یائسه، شایع ترین علل کم خونی فقر آهن از دست دادن خون دستگاه گوارش و سوء جذب است. از غلظت هموگلوبین می توان برای غربالگری کمبود آهن استفاده کرد. در حالی که از غلظت فریتین سرم می توان برای تأیید کمبود آهن استفاده کرد. با این حال، غلظت فریتین سرم همانطور که پیشتر بیان شد ممکن است در بیماران مبتلا به شرایط عفونی، التهابی و نئوپلاستیک نیز افزایش یابد.

شناسایی علت کمبود آهن

آزمایشات دیگری مانند غلظت پروتوپورفیرین روی گلبول قرمز، غلظت ترانسفرین، غلظت آهن سرم و اشباع ترانسفرین ممکن است مورد نیاز باشد. علت کمبود آهن باید شناسایی شود. اگر بیمار مرد، زن یائسه یا دارای عوامل خطر برای از دست دادن خون باشد، باید بیمار را از نظر منابع از دست دادن خون، به ویژه دستگاه گوارش (مثلاً سرطان روده بزرگ) بررسی کرد. مطالعات متعددی رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را بررسی کرده اند. تقریباً همه آنها به طور انحصاری زنان را مورد خطاب قرار داده اند و بر روی ریزش موی تمرکز کرده اند. برخی معتقدند که کمبود آهن ممکن است با آلوپسی آره آتا، آلوپسی آندروژنتیک، تلوژن افلوویوم و ریزش موی منتشر مرتبط باشد، در حالی که دیگران اینطور نیستند.

در حال حاضر، شواهد کافی برای توصیه غربالگری جهانی برای کمبود آهن در بیماران مبتلا به ریزش مو وجود ندارد. علاوه بر این، شواهد کافی برای توصیه به درمان مکمل آهن به بیماران مبتلا به ریزش مو و فقر آهن در غیاب کم خونی فقر آهن وجود ندارد. تصمیم برای انجام هر کدام باید بر اساس قضاوت بالینی باشد. اگرچه این عمل به خودی خود مبتنی بر شواهد نیست، اما تشخیص و درمان فقر آهن به منظور بهبود ریزش مو با یا بدون کم خونی، تقویت می‌شود. کم خونی ناشی از فقر آهن باید درمان شود. درمان کمبود آهن بدون کم خونی بحث برانگیز است و ریزش مو کم خونی یکی از معضلات بسیاری از افراد می باشد.

درمان کم خونی فقر آهن تغذیه ای شامل مصرف کافی رژیم غذایی و مصرف مکمل آهن خوراکی است. مصرف بیش از حد مکمل آهن می تواند باعث اضافه بار آهن در بدن شود. به همین دلیل باید از مصرف آن بخصوص در بیماران پرخطر مانند بیماران هموکروماتوز ارثی اجتناب شود. بیمارانی که به درمان جایگزینی آهن پاسخ نمی دهند، باید آزمایشات بیشتری را برای شناسایی سایر علل زمینه ای کم خونی فقر آهن انجام دهند. علاوه بر این، درمان کمبود کلسیم نیز می تواند نقش چشمگیری بر ریزش موی شما داشته باشد.

استفاده از مکمل آهن جهت جلوگیری از ریزش مو

تحقیقات نشان می‌دهد که شواهد کافی در دسترس نیست که نشان دهد مصرف مکمل‌های آهن به افراد مبتلا به ریزش مو کمک می‌کند در صورت کم‌خونی فقر آهن، موهای جدید داشته باشند. با این حال، بسیاری از درمان های دیگر برای رشد مجدد مو وجود دارد. افراد مبتلا به ریزش مو باید با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی صحبت کنند. اگر فردی ذخایر آهن پایینی داشته باشد، افزایش دریافت آهن به او کمک می کند تا از بروز عوارض بیشتر در امان باشد.

پزشکان هنوز در حال تعریف رابطه بین کم خونی فقر آهن و ریزش مو هستند. این به این دلیل است که ریزش مو می تواند عوامل متعددی از جمله ژنتیک داشته باشد. با این حال، پزشکان می دانند که کمبود آهن می تواند نقش داشته باشد زیرا بسیاری از افرادی که دچار ریزش مو می شوند ذخایر آهن کمتری نسبت به افرادی که موهای خود را از دست نمی دهند، دارند. در حالت ایده آل، با افزایش ذخایر آهن، فرد ممکن است شاهد بهبود رشد مو و همچنین علائم فقر آهن باشد. در نهایت آنچه که اهمیت دارد، اثر ریزش مو در رژیم مورد استفاده شماست.

درمان های کم خونی فقر آهن و ریزش مو

اگر فردی مشکوک باشد که سطح آهن بدنش پایین است، باید به پزشک مراجعه کند تا آزمایش خون انجام دهد و مشخص شود که آیا کم خون هستند یا خیر. در هر صورت فرد در زمان تشخیص کمبود آهن بایستی اقدام به درمان این اختلال تحت نظر پزشک کند. در ادامه به روش های درمان آن خواهیم پرداخت.

مکمل‌های آهن

 پزشک ممکن است به فرد توصیه کند روزانه مکمل‌های آهن مصرف کند تا به بدن او در بازیابی آهن در طول زمان کمک کند. یک فرد باید همیشه قبل از مصرف مکمل های آهن با پزشک خود صحبت کند زیرا ممکن است عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند. ممکن است فرد مجبور شود 3 تا 6 ماه مکمل آهن مصرف کند تا ذخایر آهن به سطح نرمال برسد .

تزریق آهن

پزشک ممکن است تزریق آهن را برای افزایش سریعتر سطح آهن توصیه کند. افرادی که به شدت کم خون هستند ممکن است نیاز به تزریق داخل وریدی آهن یا آهن داشته باشند. همچنین افرادی که نمی توانند آهن را به درستی جذب کنند، مانند افراد مبتلا به بیماری کرون، ممکن است از تزریق سود ببرند.

تغییرات رژیم غذایی

مصرف بیشتر آهن در رژیم غذایی نیز می تواند به افزایش سطح آن کمک کند. غذاهای غنی از آهن عبارتند از: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، سبزیجات سبز برگ و حبوبات. تولیدکنندگان مواد غذایی نیز ممکن است آهن را به برخی غذاها مانند غلات اضافه کنند.

سوالات متداول

1. چه چیزی باعث فقر آهن و ریزش مو می شود؟

علل شایع فقر آهن عبارتند از قاعدگی های سنگین، اهدای خون منظم، خونریزی منظم از بینی، سایر بیماری های مزمن که با خونریزی همراه هستند مانند زخم معده، پولیپ یا سرطان روده بزرگ و برخی داروها، به ویژه آسپرین.

2. چگونه می توانم سطح آهن خود را به سرعت بالا ببرم؟

برای این کار می توانید تغذیه خود را اصلاح کنید. برای این منظور غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و مرغ، غذاهای دریایی، لوبیا، سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج، میوه های خشک مانند کشمش و زردآلو، غلات، نان و پاستا غنی شده با آهن، نخود فرنگی و مواردی از این قبیل مصرف کنید.