شاید برای کسی که تا به حال با فرد مبتلا به نقرس برخوردی نداشته باشد، این سوال پیش بیاید که نقرس چیست و چه نشانه هایی دارد؟ یکی از انواع بیماری های آرتریتی، بیماری نقرس می باشد. مشخصه اصلی این بیماری، بروز حمله های نقرسی در مفاصل بدن می باشد.
نقرس چیست و چه نشانه هایی دارد ؟
شاید برای کسی که تا به حال با فرد مبتلا به نقرس برخوردی نداشته باشد، این سوال پیش بیاید که نقرس چیست و چه نشانه هایی دارد؟ پیشینه این بیماری به عهد عتیق بر می گردد ، در آن زمان این بیماری به بیماری پادشاهان معروف بوده است. یکی از انواع بیماری های آرتریتی، بیماری نقرس می باشد. نقرس، بیماری است که درصورت عدم توجه و درمان میتواند سطوح مفاصل را تخریب کند. مشخصه اصلی این بیماری، بروز حمله های نقرسی در مفاصل بدن می باشد.
اما یک مفصل در بدن وجود دارد که این حملات منحصرا در آن نقطه بیشتر اتفاق می افتد و آن هم، انگشت شست پا است. زمانی که حملات نقرسی رخ می دهد مفصل متورم، سفت و بسیار ملتهب می شود. البته دیگر مفاصل مانند پا، مچ دست ها، زانوها و کلا تمام مفاصل در بدن ممکن است درگیر گردند.
با تمام پیشرفت هایی که در علم پزشکی صورت گرفته و با وجود تحقیقات فراوان و گسترده ای که در سراسر جهان، نسبت به این بیماری انجام پذیرفته است، باز هم تشخیص بیماری نقرس بسیار سخت می باشد و در بیشتر موارد به عنوان بیماری آرتریت از نوع مزمن و التهابی که در چندین مفصل رخ می دهد، نام برده می شود. بدلیل وجود علائم بسیار مشابه بین آرتریت روماتوئید و نقرس، در تشخیص به موقع و درمان این بیماری کمی سردرگمی ایجاد می شود.
این بیماری، ورم مفاصل را در پی دارد و به علت بالا رفتن سطح اسید اوریک موجود در خون رخ می دهد.
دریافت بیش از اندازه مواد غذایی حاوی اسیدآمینۀ پورین، یکی از عوامل افزایش‌دهندۀ اسید اوریک خون است. با وجود اینکه گفته می شود بالا رفتن سطح اسید اوریک رابطه مستقیمی با مقدار پروتئین دریافتی توسط بدن دارد. اما گاهی پیش می آید که افزایش میزان اسید اوریک در بدن ارتباطی با تغذیه ندارد بلکه به دلیل ناتوانی در دفع این ماده توسط کلیه ها رخ می دهد. در این مواقع اسید اوریک در بدن انباشته می شود و موجب کم آبی در بدن می گردد و به اصطلاح بدن دهیدراته می شود. در پی این اتفاق بلور هایی از اسید اوریک در بدن تولید شده و به دنبال آن، التهاب و درد مفاصل شروع می شود و این آغازی است برای بیماری نقرس در بدن.
درد و التهابی که در مفاصل بدن ایجاد می شود به دلیل خود ایمنی سلول های بدن است که در چنین شرایطی، سلول ها مواد شیمیایی ترشح می کنند و موجب درد و ورم می گردند.
گاهی پیش می آید که حملات نقرسی در فرد بیمار، چندین ساعت و یا حتی چندین روز ادامه دار باشد. درد های مفصلی در این بیماری گاهی بسیار سخت و طاقت فرسا می شود. اما با پیشرفت های روزافزون علم، بیماری نقرس قابل درمان می باشد و یا در صورت هوشیار بودن خود فرد قابل پیشگیری است.
بیماری نقرس چیست و سطوح مختلف این بیماری کدامند ؟
بیماری نقرس در بدن فردی که به این بیماری مبتلا می شود، در سه سطح مختلف خود را نشان می دهد. از مرحله خفیف شروع می شود و به مرور با شدت یافتن بیماری به سطح شدیدتر خود می رسد. سه سطح این بیماری با شرایطی که دارند عبارتند از:
نقرس سطح اول
با وجود اینکه اسید اوریک در خون بیمار در بالاترین میزان وجود دارد اما هیچ گونه علائمی از خود نشان نمی دهد. این، اولین نشانه بیماری است که امکان دارد بی علامت باشد ولی در بعضی از بیماران، پیش از آنکه اولین حمله نقرس رخ دهد فرد دچار سنگ کلیه می شود.
نقرس سطح دوم
با پیشرفت بیماری، تجمع اسید اوریک در بدن بیشتر شده و به شکل بلور هایی دیده می شود که اکثرا در انگشت شست پا شایع تر می باشد. با بالا رفتن تجمع اسید اوریک در بدن، نشانه هایی از حملات نقرسی در بدن نیز دیده می شود. با شروع این حملات، مفاصل بدن آسیب می بینند و در دراز مدت مفاصل بیشتری درگیر می شود.
نقرس سطح سوم
در این سطح حملات نقرسی شدت می گیرند و بیشتر مفاصل درگیر این بیماری می شوند تا جایی که ندول های ریز در زیر پوست ایجاد می شود.
بیماری نقرس چه علائم و نشانه هایی دارد ؟
برای اینکه بدانیم نقرس چیست در ابتدا باید بدانیم که این بیماری آیا نشانه هایی نیز داد یا نه. در واقع بیماری نقرس نیز مانند هر بیماری که بدن انسان را درگیر خود میکند، دارای علائم و نشانه هایی است که بهتر است با این نشانه ها آشنا شده و آن ها را به خوبی شناسایی کرده و در جهت مقابله با آنها برآمد.
- بروز پوداگرا
- درد، تورم و گرمی در مفصل ها
- قرمز یا کبود شدن پوست اطراف مفصل آسیب دیده
- بروز محدودیت حرکتی در مفصل آسیب دیده
- بروز خارش و همزمان پوسته ریزی پوست مفصل آسیب دیده
نکته: پوداگرا یعنی حساسیت شدید به لمس در ناحیه مفصل آسیب دیده که اکثرا در ناحیه پا و در انگشت شست احساس می شود.
اما زمانی که فرد به بیماری نقرس دچار می شود، علائم این بیماری در فرد مبتلا به شکل های مختلف خود را نشان می دهد و در هر فرد متفاوت با فرد دیگر می باشد. که در ادامه به چند مورد از علائم مختلفی که بیماری نقرس خود را در افراد نشان می دهد اشاره خواهیم داشت.
- در برخی افراد ممکن است بعد از بروز یک بیماری ، فرد به نقرس مبتلا گردد یا حتی بعد از انجام یک عمل جراحی.
- نقطه هدف این بیماری متفاوت می باشد و در یک فرد نسبت به دیگری فرق می کند اما هدف این بیماری بیشتر مفاصل و به خصوص مفصل های مچ دست و پا، مفصل های پا، آرنج و یا مفاصل انگشتان دست و دیگر نقاط مانند زانو ها می باشد.
- در برخی بیماران امکان دارد حتی علائم شایع و معمول این بیماری مشاهده نگردد.
- در برخی بیماران نشانه های این بیماری همواره در بدن فرد وجود دارد بی آنکه حتی از بین برود. که به این حالت نقرس مزمن گفته می شود.
- گاهی علائم نقرس در بیمار به صورت کیسه های مایع در نواحی آرنج و زانو خود را نشان می دهد.
دلایل بروز بیماری نقرس چیست ؟
به هر حال این بیماری نیز همچون دیگر بیماری ها در پی شدت گرفتن برخی عوامل، در فرد بروز می کند. این عوامل عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن زیاد در فرد
- تب
- کلسترول بالای خون
- داشتن فشار خون بالا
- باریک شدن رگها
- بروز اختلال در عملکرد کلیه ها
- مصرف مشروبات الکلی
- دهیدراته شدن و کم آبی شدید در بدن
- استفاده از دارو های خاص مانند آسپرین و نیاسین
- دیابت
- ایجاد صدمه و جراحت در بدن
- مصرف بیش از حد برخی مواد خوراکی و سبزیجات
این موارد اصلی ترین دلایلی است که موجب ایجاد بلورهای اسید اوریک در بدن می شوند. زمانی که فرد به نقرس مبتلا می گردد مفاصل بدن بیمار درگیر این بیماری می شود. شایع ترین مفصل که اسید اوریک در آن قسمت تجمع دارد، انگشت شست پا می باشد.
تشخیص بیماری نقرس
همانطور که پیشتر گفته شد بیماری نقرس در مراحل اولیه بیماری چندان قابل تشخیص نمی باشد. اما برای کسی که اطلاعاتی در زمینه این بیماری دارد و می داند که نقرس چیست و چه علائمی دارد راه تشخیص بیماری نیز هموار تر می شود. با پیشرفت بیماری، حملات نقرسی خود را نمایان می کنند و این آغازی است برای تشخیص بیماری. در این بیماری اکثرا مفصل ها به صورت تکی درگیر می شوند.
به طور کلی برای اینکه بیماری نقرس تشخیص داده شود می بایست یک سری آزمایشات انجام شود که عبارتند از: روش اول رادیوگرافی، روش دوم آزمایش مایع مفصل و روش سوم آزمایش خون. با انجام رادیوگرافی، به راحتی می توان از بین رفتگی مفصل و یا تجمیع توفوس در اطراف مفاصل را به راحتی می توان تشخیص داد. در روش دوم، دکتر مربوطه نمونه ای که از مفصل درگیر بر می دارد در زیر میکروسکوپ بررسی و وجود بلور های اسید اوریک را تشخیص می دهد. در روش سوم، برای تعیین مقدار اسید اوریک آزمایش داده می شود.
پس از آنکه تشخیص اولیه برای این بیماری داده شد، می بایست درمان نیز صورت گیرد.
درمان بیماری نقرس و روش های ممکن
این که بدانیم بیماری نقرس چیست و چه علائمی دارد و اینکه اصلا چرا دچار این بیماری می شویم می تواند در روند درمان و پیشگیری از آن کمک کند. برای درمان بیماری نقرس چندین روش وجود دارد که با رعایت نمودن هر کدام از آنها به تناسب شرایط زمانی و همچنین وضعیت خود فرد بیمار، می توان برای درمان و یا بهبود بیمار گام موثری برداشت. در ادامه روش هایی که وجود دارد را بررسی خواهیم نمود.
هوشیاری و نحوه برخورد با حملات بیماری
اولین کار در زمان بروز حملات نقرسی مصرف سریع دارو است. سپس بیمار دراز کشیده و پا ها را در یک سطح بالاتر نگه دارد. بهترین کار این است که یک کیسه یخ پیچیده در حوله را بر روی محل مورد نظر قرار دهد و آن را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در همان نقطه نگه دارد. هرگز به مفصل درگیر شده، ضربه وارد نکنید.
مصرف داروهای NSAID
این دارو ها، ضد التهاب و نیز غیر استروئیدی هستند و اولین گزینه برای درمان این بیماری می باشند. با مصرف این دارو ها، درد و التهاب در محل مفصل بسیار کاهش می یابد.
مصرف داروی کولشی‌سین
گزینه دوم برای مصرف دارو در این بیماری کولشی سین می باشد. این ماده به طور موثر در گیاه سورنجان یافت می شود.
طب سوزنی
حجامت روش دیگری است که سطح اسید اوریک خون را پایین می آورد تا درمان بیمار تسریع یابد.
انجام فیزیوتراپی
با انجام ورزش درمانی می توان تا حدودی محدودیت های حرکتی و عضلانی در مفصل درگیر را التیام بخشید. در این مرحله سرما درمانی می تواند فوق العاده موثر باشد.
اصلاح سبک زندگی
این مورد می تواند در پیشگیری و یا درمان بیماری نقرس و یا جلوگیری از شدت یافتن بیماری می تواند بسیار موثر واقع شود. برای اصلاح شیوه زندگی اقدامات زیر را می توان انجام داد:
-
- سعی شود بدن هرگز، بی آب نماند. چرا که بی آبی بدن مساوی است با تجمع اسید اوریک در بدن.
- جلوگیری از افزایش وزن را در شیوه زندگی خود در اولویت قرار داد.
- مصرف غذاهای پر پروتئین را به حداقل برساند. از جمله گوشت قرمز، غذا های دریایی، غذاهایی که عصاره مخمر دارند و نیز نوشیدنی ها و تنقلات.
- ورزش هایی مانند شنا که فشار حداقلی بر مفاصل دارد را در برنامه هفتگی گنجاند.
دیدگاه هانظرات کاربران