علائم و عوارض کمبود وزن چیست؟ کمبود وزن به این معنی است که شما زیر محدوده وزن سالم قرار دارید. خارج از این محدوده، چه اضافه وزن و چه کمبود وزن، می تواند به طور جدی بر سلامت شما تأثیر بگذارد و بسیاری از عملکردهای بدن را دچار اختلال کند. اما در خصوص کمبود وزن چه می دانید؟ تأثیر کمبود وزن بر سلامت جسمی و روانی شامل چه چیزهایی می شود؟ چگونه به وزن مناسب برسیم؟ با ما همراه باشید تا راهکارهای بهبود و افزایش وزن به صورت سالم را به شما آموزش دهیم.

کمبود وزن به چه معناست؟

کمبود وزن به این معنی است که شما زیر محدوده وزن سالم قرار دارید. وزن سلامت وزنی است که تحقیقات نشان داده برای اینکه بدنتان به درستی کار کند، باید به آن دست پیدا کنید. خارج از این محدوده، چه اضافه وزن و چه کمبود وزن، می تواند به طور جدی بر سلامت شما تأثیر بگذارد و بسیاری از عملکردهای بدن را دچار اختلال کند.

برای سنجش دقیق و تشخیص بالینی کمبود وزن از شاخص های مختلفی استفاده می شود که یکی از معروف ترین و در دسترس ترین آن ها محاسبه نمایه توده بدن و یا همان بی ام آی فرد است. در صورتی که تمایل به آگاهی از نمایه توده بدن خود دارید می توانید به صفحه اصلی سایت مراجعه کرده و از محاسبه گر نمایه توده بدنی سایت دکتر سلامت استفاده کنید.

چه چیزی باعث کمبود وزن می شود؟

افراد به دلایل مختلف دچار کمبود وزن می شوند. برخی ممکن است به طور طبیعی کوچک به دنیا بیایند و BMI پایین آنها به دلیل ژن های آنها باشد. ممکن است متابولیسم بسیار بالایی داشته باشند و به سختی وزن اضافه کنند، حتی اگر غذاهایی که کالری زیادی دارند مصرف کنند.

برخی از افراد ممکن است از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی نکنند زیرا فراموش می کنند غذا بخورند یا نمی توانند غذاهای مغذی بخرند. اما برخی دیگر ممکن است به دلیل مریض بودن به درستی غذا نخورند یا داروهایشان باعث ایجاد حالت تهوع در آنها شود. برخی از افرادی که فعالیت بدنی زیادی انجام می دهند بیش از آنچه می توانند بخورند کالری می سوزانند که منجر به کمبود وزن آنها می شود.

برخی از شرایط فیزیکی هم می تواند باعث کاهش وزن شود و در نهایت منجر به کمبود وزن شود. از این رو آگاهی از علت و عوارض کاهش وزن ناگهانی بسیار مهم است. از جمله علائم و عوارض کمبود وزن عبارتند از:

• مشکلات معده، مانند حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
•  عفونت
• سرطان، HIV یا بیماری ریوی
• دیابت
• مشکلات تیروئید
• بیماری کرون
• مشکلات سلامت روان نیز می تواند باعث کم وزنی افراد شود.  شامل:
• اضطراب و استرس
• اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی
• زوال عقل

افرادی که بیمار بوده اند، در بیمارستان بستری شده اند یا سالخورده هستند نیز  بیشتر در معرض خطر کمبود وزن هستند.

عوارض کمبود وزن چیست؟

تشخیص عوارض کمبود وزن نکته ای بسیار حائز اهیمت است. اگر کمبود وزن دارید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها از جمله سوء تغذیه، پوکی استخوان، کاهش قدرت عضلانی، هیپوترمی و کاهش ایمنی باشید. احتمال مرگ در سنین پایین‌تر نیز وجود دارد. همچنین زنان کم وزن نسبت به زنان دارای وزن مناسب شانس کمتری برای باردار شدن دارند.

علائم و عوارض کمبود وزن چیست؟

برخی از افراد کم وزن متوجه می شوند که همیشه زودتر از دیگر افراد بیمار می شوند یا احساس خستگی زیادی می کنند. این ممکن است به این دلیل باشد که آنها تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند. آنها همچنین ممکن است متوجه شوند که موهایشان نازکتر شده یا می ریزد، پوست آنها بسیار خشک می شود و دندان هایشان تحت تأثیر قرار می گیرد.

کودکانی که کمبود وزن دارند ممکن است آنطور که انتظار می رود برای سن خود رشد نکنند و در نمودارهای رشد آن ها دوره های عقب ماندگی رشد رویت شود. بنابر این نکته، لاغری و بی اشتهایی کودکان باید خیلی جدی توسط پزشک پیگیری شود.

از جمله خطرناک ترین عوارض کمبود وزن می توان به مشکلات زیر اشاره کرد:

• پوکی استخوان
• عفونت هایی که مبارزه با آنها سخت تر است
• کم خونی
• قاعدگی نامنظم در زنان، یا در مواردی حتی قاعدگی ممکن است به طور کلی متوقف شود
• مشکلات بارداری، مانند مشکل در باردار شدن یا احتمال بیشتر زایمان زودرس
• مشکلات قلبی
• کمبود وزن می تواند به ویژه برای افراد مسن خطرناک باشد زیرا خطر شکستگی استخوان و بروز بیماری را افزایش می دهد.

چگونه بفهمم وزنم کم است؟

بهترین معیار برای اینکه آیا وزن سالمی دارید یا خیر، شاخص توده بدنی (BMI) است. این با استفاده از وزن و قد شما محاسبه می شود. در بزرگسالان، محدوده وزن سالم BMI بین 18.5 تا 24.9 است. اگر BMI شما کمتر از 18.5 باشد، کم وزن در نظر گرفته می شوید.

توجه داشته باشید که محاسبات BMI برای برخی افراد یکسان اعمال نمی شود. به عنوان مثال، ورزشکاران، افراد با پیشینه‌های قومیتی و زنان باردار نباید به BMI خود برای محاسبه کمبود وزن خود اعتماد کنند. اگر فکر می کنید ممکن است در یکی از این گروه ها باشید، از پزشک خود راهنمایی بخواهید تا هر چه زودتر علل کمبود وزن شدید و یا افزایش وزن در بدن شما تشخیص داده شود.

وزن کودکان معمولاً با نمودارهای رشد اندازه گیری می شود. این نمودارها محاسبه می کنند که چگونه یک کودک در برابر آنچه که برای سایر دختران و پسران هم سن آنها انتظار می رود، رشد می کند.

چگونه می توانم با خیال راحت وزن اضافه کنم؟

اگر کمبود وزن دارید، خوردن غذاهای متنوعی که تغذیه مورد نیاز شما را تامین می کند، مهم است. شما باید مطمئن شوید که انرژی کافی برای افزایش وزن، پروتئین برای ترمیم بدن و ساخت ماهیچه های خود و ویتامین ها و مواد معدنی برای سلامتی بدنتان مصرف می کنید.

می‌توانید با خوردن وعده‌های غذایی کم حجم در طول روز، وزن خود را افزایش دهید. سعی کنید از غذاهای سالم و پر انرژی مانند پنیر، آجیل، اسموتی های حاوی شیر و میوه های خشک استفاده کنید.

نکات بیشتر برای افزایش وزن ایمن عبارتند از:

• استفاده از شیر کامل
• استفاده از چربی های سالم مانند روغن زیتون یا آووکادو
• پاشیدن مقداری پنیر رنده شده روی غذای پخته شده
• اضافه کردن شیر خشک بدون چربی به سوپ، خورشت و نوشیدنی
• اضافه کردن پودر پروتئین به میلک شیک
• جایگزینی چای یا قهوه با نوشیدنی های شیری
• انجام برخی ورزش ها برای افزایش اشتها
• اگر خودتان در تهیه غذا مشکل دارید، غذا را بصورت آماده و طبخ شده سفارش داده و تحویل بگیرید
• اگر در افزایش وزن مشکل دارید، بهتر است با یک پزشک صحبت کنید تا علت اصلی کمبود وزن شما را تشخیص دهد.

شما اگر اختلال خوردن دارید، بسیار مهم است که به دنبال درمان آن تحت نظر یک متخصص سلامت باشید. برای اطلاعات بیشتر با مرکز طب پیشگیری و ارتقا سلامت دکتر سلامت تماس بگیرید. از طرف دیگر، می توانید با نصب اپلیکیشن دکتر سلامت به صورت آنلاین با ما در تماس باشید و چت کنید.

برای اصلاح علائم و عوارض کمبود وزن چه باید کرد؟

در این مطلب توصیه هایی عمومی برای افرادی که تمایل به اصلاح کمبود وزن خود دارند ذکر شد اما درعمل یافتن یک روش ایده آل، اثرگذار و ماندگار برای افزایش وزن چندان ساده به نظر نمی رسد چرا که ابعاد بسیار زیادی دخیل در تنظیم وزن بدن ما هستند. برای درمان اصولی کمبود وزن نیاز به یک تیم پزشکی است تا فرد را از جنبه های مختلف مورد بررسی و درمان قرار داده و با راهنمایی‌های تغذیه‌ای بهترین راهکارها را در اختیار او قرار دهد.

تیم پزشکی دکتر سلامت با بررسی تمامی جوانب اثرگذار بر تنظیم وزن عوامل بروز کمبود وزن در شما را بررسی کرده به حل مشکلات کشف شده می‌پردازد چرا که اثرات ناشی از کاهش وزن نامناسب می تواند جبران ناپذیر باشد. تیم پزشکی دکتر سلامت شامل پزشک، مشاور تغذیه، متخصص ورزش و روانشناس در تمامی حوزه های تخصصی نامبرده شما را مورد ارزیابی قرار داده و درمان لازم برای افزایش وزن شما را انتخاب و اجرا می‌کنند تا شما با حفظ سلامتی و به بهترین شکل به وزن سلامت خود برسید.

به هیچ عنوان برای افزایش وزن تحت تاثیر تبلیغات اقدام به مصرف داروهای بدون تاییدیه سازمان غذا و دارو و یا داروهایی که نوع ترکیبات آن ها مشخص نیست نکنید چرا که ممکن است حاوی ترکیبات مضر برای سلامت شما باشند و مصرف آن ها صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. به جای این می توانید از ویتامین برای چاق شدن استفاده کنید که البته مصرف این هم مستلزم مشورت با پزشک است.